Ιστορίες επιβίωσης από το Ολοκαύτωμα: Τρεις Εβραίοι αντιστασιακοί στο αεροδρόμιο Τατοΐου: Κάρολος Μορντόχ, Νικ Μενασέ, Σαμ Πεσάχ

Καταθέτουμε την υπόθεση αυτή, με όσο στοιχεία μπορέσαμε να βρούμε, και με την προοπτική κάποιος άλλος να γνωρίζει ή να θελήσει να ψάξει για περισσότερα:

Στα μέσα του 1942, συνελήφθησαν για κάποιο σαμποτάζ είκοσι Πειραιώτες. Ανάμεσά τους και ο δικηγόρος Κώστας Αθανασιάδης, προπολεμικά ειδικευμένος στα εργατικά ζητήματα και στέλεχος της Αντίστασης. Η Ασφάλεια παρέδωσε τους αγωνιστές στους Γερμανούς, οι οποίοι τους έκλεισαν στις Φυλακές Αβέρωφ. Από εκεί, μαζί με άλλους 37 τους έστειλαν στις Φυλακές Αίγινας το 1943. Από εκεί είναι και η φωτογραφία, στην οποία όλα τα ονόματα όλων των εικονιζόμενων είναι γνωστά και έχουν δημοσιευθεί στο βιβλίο του Σίμου Μιχαηλίδη ‘Το ΕΑΜ Πειραιά’, αυτοέκδοση, Πειραιάς, 1987.

Στη φωτογραφία των 57 κρατουμένων αντιστασιακών από τις φυλακές Αίγινας του 1943, διακρίνονται και τρεις Εβραίοι: Ο Κάρολος Μορντόχ (32 χρονών τότε), 6ος από αριστερά στην επάνω σειρά, Νικ Μενασέ (35 χρονών τότε), 2ος από δεξιά στην επάνω σειρά, και Σαμ Πεσάχ (40 χρονών τότε), 3ος από αριστερά στην δεύτερη καθιστή σειρά, με τον μπερέ

 

Ο Κώστας Τσινάρης, στέλεχος επίσης του ΕΑΜ Πειραιά, ανέφερε την περίπτωση των τριών αυτών Εβραίων που ήταν οργανωμένα μέλη της Αντίστασης στον συγγραφέα του βιβλίου: Κάρολος Μορντόχ, Νικ Μενασέ και Σαμ (Σάμης) Πεσάχ.

Κατόπιν τους μετέφεραν ξανά στις φυλακές Αβέρωφ. Ο συγγραφέας θυμάται πως μια μέρα ξαφνικά, τους κλείσανε στο κελί μελλοθανάτων για να τους εκτελέσουν (;) όπως συνήθως τα ξημερώματα,

«Ολη τη νύχτα μείναμε άγρυπνοι, περιμένοντας την εκτέλεσή τους. Κάποτε ξημέρωσε, για καλά, σημάδι πως δεν θα τους εκτελέσουν, τουλάχιστον για κείνην την μέρα. Οταν ειδωθήκανε με τους άλλους, όλοι διαπίστωσαν πως τα μαλλιά τους είχαν ασπρίσει απότομα».

Τελικά δεν τους εκτέλεσαν και τους έστειλαν στο στρατόπεδο Τατοΐου (Δεκελείας). Εμειναν εκεί γύρω στα δύο χρόνια και φαίνεται ότι απολύθηκαν όταν οι Γερμανοί διέλυσαν το στρατόπεδο στις 16 Σεπτέμβρη 1944.

Ο τρόπος με τον οποίο γλίτωσαν την αποστολή στην Πολωνία και το Ολοκαύτωμα δεν είναι πλήρως διευκρινισμένος. Φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε η μεταφορά τους (προτού αρχίσουν οι διώξεις των Εβραίων στην Αθήνα) στο στρατόπεδο Τατοΐου και κατόπιν, μια σειρά ευνοϊκών συμπτώσεων. Το στρατόπεδο Τατοΐου φτιάχτηκε πριν από το Χαϊδάρι. Χρησιμοποιήθηκε λιγότερο ως χώρος ανάκρισης και μεμονωμένων εκτελέσεων από τους Γερμανούς κατακτητές και περισσότερο για να στεγάζει τους κρατούμενους-εργάτες του διπλανού αεροδρομίου Τατοΐου, που ήταν χωρισμένοι σε συνεργεία.

Στο αεροδρόμιο υπήρχαν και γερμανικές και ιταλικές μονάδες αεροπορίας. Οι έγκλειστοι χρησιμοποιούνταν σε διάφορες σκληρές εργασίες και φαίνεται πως οι Γερμανοί υπολόγιζαν στην πείρα τους κι έτσι οι συνθήκες δεν ήταν τόσο απάνθρωπες όσο σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι διοικητές ήταν σχετικά ελαστικοί. Οι περίπου 300 κρατούμενοι-εργάτες έμεναν ανά σαράντα σε οχτώ παράγκες. Πολλοί, όπως και ο αφηγητής Κώστας Τσινάρης, έμειναν πάνω από δύο χρόνια εκεί. Τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής, η διοίκηση αποτελούνταν από αξιωματικούς-απομεινάρια του ανατολικού μετώπου, και ο τελευταίος διοικητής (όταν είχαν αρχίσει οι διώξεις των Εβραίων και στην Αθήνα) ήταν ένας αδιάφορος Αυστριακός, που τους φέρθηκε αρκετά ανθρώπινα. Αφού λοιπόν, σε μια αεροπορική μονάδα υπάρχει ένα μόνο δόγμα, το δόγμα ‘κάνω οτιδήποτε γιια να πετάνε τα αεροπλάνα’, φαίνεται ότι η διοίκηση του στρατοπέδου χρειάζονταν τους συγκεκριμένους κρατούμενους-εργάτες και την πείρα τους στις σχετικές εργασίες, συνεπώς δεν τους πείραζαν -αλλά και δεν τους άλλαζαν, με αποτέλεσμα οι τρεις Εβραίοι αντιστασιακοί να ‘ξεχαστούν’, ίσως, και να επιβιώσουν.

Αργότερα, το 1986, ο Μιχαηλίδης αναζήτησε τα ίχνη τους, και έγραψε:

«Ο Μορντόχ σήμερα -1986- ζει στην Ισπανία. Ο Μενεσέ ζει στην Βραζιλία, στο Μπέλο Οριζόντε και ο Πασάχ δυστυχώς δεν ζει».

ΥΓ: Τα ονόματα των τριών Εβραίων αντιστασιακών δεν αναφέρονται στον κατάλογο ‘Συναγωνιστής, Ελληνες Εβραίοι στην Εθνική Αντίσταση, Προσκλητήριο σε όσους δεν φόρεσαν το κίτρινο άστρο Εκθεση‘, έκδοση Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας, 2014, από την σχετική έκθεση του 2014.

 

---

 

Δείτε επίσης:

# Ολα τα άρθρα του ιστολογίου με θέμα το ‘Ολοκαύτωμα‘ και ‘Εβραίοι‘ και ‘Αντισημιτισμός‘

# «Το Ολοκαύτωμα δεν συνέβη ποτέ, αλλά ήταν φοβερό και οι Εβραίοι το άξιζαν!»: Οι αρνητές του Ολοκαυτώματος και η ταινία ‘Denial’ (2016)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2017/01/27/holocaust-denial/

# Οι δωσίλογοι δημοσιογράφοι της Θεσσαλονίκης – 1942: «Αρκετά εβραϊκά όντα έμειναν στον τόπο» – 1943: «Αι ελληνικαί γεννεαί θα εορτάσουν όταν αποκαθαρθή η γάγγραινα με τους κίτρινους αστέρας» (Από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ελλάδας, το ‘Μαύρο Σάββατο’ της 11ης Ιουλίου 1942)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2015/01/13/mavro-sabbato/

# Δύο μαζικές εκτελέσεις Ελλήνων Εβραίων στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, πριν ή παράλληλα με το Ολοκαύτωμα
https://xyzcontagion.wordpress.com/2016/12/29/dyo-mazikes-ekteleseis-katexomeni-thessaloniki/

# Ιστορίες επιβίωσης από το Ολοκαύτωμα: Τρεις Εβραίοι αντιστασιακοί στο αεροδρόμιο Τατοΐου: Κάρολος Μορντόχ, Νικ Μενασέ, Σαμ Πεσάχ
https://xyzcontagion.wordpress.com/2016/08/08/mordoch-menase-pessach-three-jews-in-the-resistance/

# «Είμαστε όλοι Εβραίοι»: Ο Αμερικανός επιλοχίας που έσωσε όλους τους στρατιώτες του, Εβραίους και μη Εβραίους, με μία φράση
https://xyzcontagion.wordpress.com/2016/01/27/roddie-edmonds-we-are-all-jews/

# Ο ‘φυλετικός σκουπιδοτενεκές’, το ανεκπλήρωτο όνειρο του Heinrich Himmler για τα παιδιά των Πολωνών και τα γκέτο για τον ‘εβραϊκό βάκιλο’
https://xyzcontagion.wordpress.com/2017/04/29/himmler-poles-jewish-ghetto-lodz-henryk-ross/

# Complete Works: Τα άπαντα (όλα τα άρθρα του ‘Protocols Without Zion’) με αντίστροφη χρονολογική σειρά (πρώτα τα πιο πρόσφατα):
https://protocolswithoutzion.wordpress.com/completeworks/

# Γνωρίζει η Εκκλησία της Ελλάδας ότι η Αποστολική Διακονία συνεργάζεται εμπορικά με την αποκρυφιστική, συνωμοσιολογική και αντισημιτική ‘Ελεύθερη Ωρα’;;;
https://xyzcontagion.wordpress.com/2015/12/27/apostoliki-diakonia-eleftheri-ora/

# Η έκθεση του State Department για τις θρησκευτικές ελευθερίες 2015: Πολλά περιστατικά αντισημιτισμού, ισλαμοφοβίας, ρητορικής μίσους και διακρίσεων λόγω θρησκείας: Δύο γεγονότα που είχε αναδείξει το XYZ Contagion
https://xyzcontagion.wordpress.com/2016/08/13/state-department-religious-freedom-report-2015-two-xyzcontagion-incidents/

# Η ναζιστική τρομοκρατική οργάνωση Combat 18 Hellas διαφημίζει ανενόχλητη τα εγκλήματά της, όπως εμπρησμούς και βεβηλώσεις νεκροταφείων, συχνά σε συνεργασία με τους ΑΜΕ (Ανένταχτοι Μαιάνδριοι Εθνικιστές)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2015/10/22/combat-18-anentaxtoi-mpogiatzides/

# Δικογραφία για τη ναζιστική τρομοκρατική οργάνωση Combat 18 Hellas και τους ΑΜΕ (Ανένταχτοι Μαιάνδριοι Εθνικιστές) μετά από δημοσίευμα του XYZ Contagion και καταγγελία του ΕΠΣΕ – Η ερώτηση στη Βουλή και οι απαντήσεις δύο υπουργείων
https://xyzcontagion.wordpress.com/2015/11/22/dikografia-combat18-ame/

# Ελληνες ευρωβουλευτές καταγγέλλουν Μέρκελ και Ολάντ σαν συνωμότες και ενεργούμενα του σχεδίου από τα ‘Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών’ μέσα από την Ευρωβουλή στο Στρασβούργο
https://xyzcontagion.wordpress.com/2015/10/10/xa-protokolla-sofon-sion-synadinos/

# Χρυσαυγίτες εγκωμιάζουν γενοκτονίες και ρατσιστικές σφαγές και υπόσχονται «Noz, zica, Srebrenica» («Μαχαίρι, Σύρμα, Σρεμπρένιτσα»)’: Ποιοι είναι οι Σέρβοι νεοναζί επισκέπτες της οργάνωσης;;;
https://xyzcontagion.wordpress.com/2016/03/25/golden-dawn-hymn-noz-zica-srebrenica/

# Ναζιστική Οργάνωσις Αθηνών (ΝΟΑ), μια αντισημιτική οργάνωση, παράρτημα της Κου Κλουξ Κλαν στην Ελλάδα της δεκαετίας του 1960, που έκανε επιθέσεις σε εβραϊκούς στόχους και ‘προειδοποιούσε’ για «ιουδαϊκά σχέδια».
https://xyzcontagion.wordpress.com/2017/02/27/nazistiki-organosi-athinon-noa/

# Σκηνή Δεύτερη #02: Ιούλιος 1964, ΕΚΟΦ, Εβραϊκή Συναγωγή, Παγκράτι (Από τις Εννιά συν μία άγνωστες ακτινογραφίες του ναζιστικού ζόμπι)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/02/skini-02/

# Από το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ελλάδας, Ιωάννινα, 25 Μαρτίου 1944, όλη η σειρά των 19 φωτογραφιών
https://xyzcontagion.wordpress.com/2013/05/25/ioannina-ebraioi/

# ‘Καλή αντάμωσιν, Φιλιά εις τα παιδιά’, το τελευταίο σημείωμα του πατέρα, 02/04/1944
https://xyzcontagion.wordpress.com/2013/03/07/filia-eis-ta-paidia-simeioma-patera/

# Πλαστές ταυτότητες που έσωσαν ζωές, στην κατεχόμενη Αθήνα (Συνεργασία του ιστολογίου μας με τα ‘Ενθέματα’ της κυριακάτικης ‘Αυγής’, 2012-01-29)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2012/01/29/synergasia-me-enthemata-ebraioi-athinas/

# Ελληνική ποιητική ανθολογία για το Ολοκαύτωμα των Εβραίων της Ελλάδας (έκδοση του περιοδικού του ΚΙΣ ‘Χρονικά’, 2006)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/05/27/anthologia-poiimata-olokaytoma/

# Yad Vashem – Οι Ελληνες Δίκαιοι των Εθνών: 328 ονόματα Greek Righteous Among the Nations Honored by Yad Vashem [έως την 01 Ιανουαρίου 2016]
http://wp.me/p1k8qz-5j

# Μωυσής Μιχαήλ Μπουρλάς (1918-2011) – ‘Ελληνας, Εβραίος και αριστερός’, ο ‘Βύρων’ του ΕΛΑΣ
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/03/19/moysis-mpourlas-1918-2011/

# Αννα Μαρία Δρουμπούκη – Η θεσμική μνήμη του Ολοκαυτώματος στην Ελλάδα (Αρθρο στο περιοδικό Books’ Journal 2012-11-ΝΟΕ ΤΧ#025)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2012/11/03/anna-maria-droumpouki-mnimi-olokaftoma-books-journal/

# Ντοκιμαντέρ – Η άγνωστη εξέγερση των Ελλήνων Εβραίων στο Αουσβιτς τον Οκτώβριο του 1944
https://xyzcontagion.wordpress.com/2012/05/12/ntokimanter-agnosti-eksegersi-ellines-ebraioi/

# Δημήτρης Ψαρράς – Η εξίσωση του μίσους (άρθρο στην ‘Ελευθεροτυπία’ 2011-06-23)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/06/23/dimitris-psarras-exisosi-tou-misous/

# ‘Το ολοκαύτωμα στα Βαλκάνια’, ένας νέος αξιόλογος συλλογικός τόμος
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/05/06/olokaytoma-sta-balkania-syllogikos-tomos/

# Χάγκεν Φλάισερ – Εφτασε η ώρα της πνευματικής αντεπίθεσης (συνέντευξη στην ΑΥΓΗ 2012-05-27)
https://xyzcontagion.wordpress.com/2012/05/27/hagen-fleischer-synentefxi-avgi/

# Στατιστική του περιοδικού Τύπου (εφημερίδων) στην πολυγλωσσική Θεσσαλονίκη του 19ου και αρχών του 20ου αιώνα
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/04/statistiki-typou-thessaloniki/

# Μίκης Θεοδωράκης: Να διευκρινίσω ένα πράγμα, ότι είμαι αντισημίτης
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/02/08/mikis-theodorakis-eimai-antisimitis/

# Δημήτρης Ψαρράς – Σπίθα, Τιμή, Χρυσή Αυγή;
http://x2t.com/spitha-timi-xa

# Ενα εγχειρίδιο αντίδοτο στην ακροδεξιά προπαγάνδα: Η νέα έκδοση ‘Ας μιλήσουμε καθαρά για την ακροδεξιά’ του Κωστή Παπαϊωάννου
https://xyzcontagion.wordpress.com/2014/11/27/papaioannou-as-milisoume-gia-akrodexia/

# Η εισαγωγή-προοίμιο: Εκατό χρόνια φασιστικές οργανώσεις: Μικρή συμβολή στην περιοδολόγηση + Κάποιες σκέψεις για τις αιτίες της εκτίναξης της Χρυσής Αυγής
https://xyzcontagion.wordpress.com/2014/05/16/fasistikes-orgs-100-xronia/

# Το καινούριο βιβλίο του Umberto Eco – Το κοιμητήριο της Πράγας
https://xyzcontagion.wordpress.com/2011/04/14/umberto-eco-to-koimitirio-tis-pragas/

# Η Χρυσή Αυγή, το φασιστικό κρατικοπαρακράτος και οι κρυφές χρηματοδοτήσεις: Νέα στοιχεία – Εννιά συν μία άγνωστες σκηνές από την ιστορία της ελληνικής ακροδεξιάς που ρίχνουν φως στην άγνωστη Χρυσή Αυγή – Μια ακτινογραφία της μεταμφίεσης του ναζιστικού ζόμπι [Σειρά άρθρων: Χρυσή αυγή: Οσα θέλει να κρατήσει κρυφά #04]
https://xyzcontagion.wordpress.com/2014/10/11/kryfa-04-parakratos-nazistiko-zombi/

 

Βράβευση του Αγγελου Εβερτ από το Yad Vashem, 15/07/1970 στην Αθήνα, στην αίθουσα της Αρχαιολογικής Εταιρείας, μαζί με τους αξιωματικούς της Αστυνομίας Βρανόπουλο, (αείμνηστο) Γλύκα και (αείμνηστο) Βλαστάρη. Παρουσία του Ιωσήφ Λόβιγγερ, του Ραββίνου και του Διπλωματικού Εκπροσώπου του Ισραήλ ονομάστηκαν ‘Δίκαιοι των Εθνών’.

Θεσσαλονίκη, το γκέτο: Ελληνες Εβραίοι συγκεντρωμένοι με αστέρια στο στήθος.

Θεσσαλονίκη, 1943, το γκέτο: Εβραίοι με κίτρινο αστέρι.

Θεσσαλονίκη,1943: Ζευγάρι Εβραίων φωτογραφίζεται στο σπίτι του και στο γκέτο με το κίτρινο αστέρι. Τα ονόματά τους: Joseph και Rachel Hassid. Πέθαναν στο Αουσβιτς, μάλλον στις πρώτες αποστολές. Η κόρη τους Margot με τον άντρα της Henri Mallah κρύφτηκαν στην Αθήνα και σώθηκαν.

Θεσσαλονίκη Γκέτο Εβραίων Συνοικισμός Βαρώνου Χιρς, Λήψη από Σιδηροδρομικό Σταθμό

Κίτρινα αστέρια και Ταυτότητες (‘Personal Ausweis’).

M;artiow 1943, Λαγκαδάς: Εβραίοι του Λαγκαδά περνούνε μέσα από την πόλη προς το γκέττο.

Θεσσαλονίκη, 09/04/1943: Φάλαγγα Εβραίων στην Εγνατία οδό κατά την μεταφορά τους στον Σιδηροδρομικό Σταθμό.

Ελληνική Πολιτεία, Ταυτότητα Σιμίχας Αλέξανδρος από Καβάλα (Πλαστή ταυτότητα), 13/04/1943.

Zvi Koretz (Τσβι Κόρετς): Φωτογραφία σύλληψης στη Βιέννη, Ανφάς και προφίλ.

Γιομτώβ Γιακοέλ: Φωτογραφία από το Δελτίο Ταυτότητας.

Εβραϊκός γάμος στη Θεσσαλονίκη, Ζευγάρι Εβραίων και συγγενείς, 1943. Στις αρχές του 1943, πολλά ζευγάρια Εβραίων παντρεύτηκαν βιαστικά νομίζοντας ότι σαν οικογένεια θα είχαν καλύτερη τύχη.

Δημοσίευμα της εφημερίδας Νέα Ευρώπη: ‘Προσοχή Ελληνες Γένητε φρουροί του νέου συνόρου που χωρίζει τον Εβραίον από τον γηγενή’.

Νέα Ευρώπη: Επίκαιρη Σάτυρα, Συμφωνία του Ατλαντικού, Ο φαύλος κύκλος.

Ο δωσίλογος Ζακ Αλμπάλα.

Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης, Ιωάννης Τσιτσικλής, Προς Πρόεδρον ΥΔΙΠ περί διορισμού μεσεγγυούχων δια της περιουσίας των αποδημούντων Ισραηλιτών, 19/03/1943.

Ισως η πιο κλασική φωτογραφία με αντάρτες του ΕΛΑΣ. Οκτώβριος 1944, στα βουνά κοντά στην Αθήνα. Ο πρώτος άνδρας δεξιά είναι ο Σαλβατόρ Μπακόλας, 1922-2012, ή ‘Σωτήρης’, ο μοναδικός από την οικογένειά του που επέζησε από το Ολοκαύτωμα.

Αυτές οι πινακίδες εμφανίστηκαν σε εβραϊκά καταστήματα ήδη από τις 21 Απριλίου του 1941, μόλις 12 ημέρες μετά την κατάληψη της Θεσσαλονίκης απ’ τους Γερμανούς.

Νέοι Καιροί τχ#05, 14/09/1942: Ο Εβραίος Σκιά ύποπτος πανταχού παρούσα Μορφή ανθρώπινη που προκαλεί την απέχθειαν Μια ζωντανή σκιαγραφία του.

Σπύρος Κουζινόπουλος – Ο παράνομος τύπος

Η εικόνα από το περιοδικό του ΚΙΣ «Χρονικά», τχ #230, Νοέμβριος-Δεκέμβριος 2010, σελ. 21. Το περιοδικό υπενθυμίζει την επιστολή του κ. Παν. Ωρολογά στην εφημερίδα Καθημερινή, 11/09/2010. Ο ικανότατος ερευνητής Leon Saltiel του Πανεπιστημίου Μακεδονίας ανέδειξε το δημοσίευμα στην Facebook ομάδα «Jewish Heritage in Greece», ζητώντας παραπάνω πληροφορίες για το «αρχείο του πατέρα» του κ. Ωρολογά -το οποίο, πολύ πιθανό να ταυτίζεται με το αρχείο των κατοχικών εφημερίδων-, έκκληση την οποία επαναλαμβάνουμε και από εδώ, μήπως σταθούμε τυχεροί και αποδειχτεί στο τέλος ότι ίσως υπάρχουν κι άλλα φωτογραφικά ντοκουμέντα από εκείνες τις μέρες.

Ο Ανδρέας Ασσαέλ, συλλέκτης φωτογραφιών πολέμου και απόγονος επιζώντων, ανακάλυψε σε ένα παζάρι παλαιών ειδών το σπάνιο φωτογραφικό αρχείο του Γερμανού στρατιώτη Βέρνερ Ράνγκε

Πλατεία Αριστοτέλους, λίγες μέρες μετά. Εβραίοι με τα μπογαλάκια τους έτοιμοι προς αποστολή σε καταναγκαστικά έργα. Ο Ανδρέας Ασσαέλ, συλλέκτης φωτογραφιών πολέμου και απόγονος επιζώντων, ανακάλυψε σε ένα παζάρι παλαιών ειδών το σπάνιο φωτογραφικό αρχείο του Γερμανού στρατιώτη Βέρνερ Ράνγκε

Θεσσαλονίκη, 11/11/1944: Αγγλος αξιωματικός μπροστά σε γερμανικό όρυγμα από εβραϊκές πλάκες.

Στη φωτογραφία των 57 κρατουμένων αντιστασιακών από τις φυλακές Αίγινας του 1943, διακρίνονται και τρεις Εβραίοι: Ο Κάρολος Μορντόχ (32 χρονών τότε), 6ος από αριστερά στην επάνω σειρά, Νικ Μενασέ (35 χρονών τότε), 2ος από δεξιά στην επάνω σειρά, και Σαμ Πεσάχ (40 χρονών τότε), 3ος από αριστερά στην δεύτερη καθιστή σειρά, με τον μπερέ

Τέλη άνοιξης του 1943, Αουσβιτς: Το ‘τσιγγάνικο τρένο’ φτάνει στο Αουσβιτς μεταφέροντας 20.000 μελλοθάνατους τσιγγάνους.

Ο Επιλοχίας (Master Sergeant) Roddie Edmonds το 1945.

Ο Roddie Edmonds και οι άνδρες του στο πεδίο της μάχης το 1944.

Το τελευταίο σημείωμα του πατέρα Σούση, σε σελίδα σημειωματαρίου του 1937

Μωυσής Μπουρλάς: Εδώ σε ηλικία 87 ετών, εξηγεί σε ένα ντοκιμαντέρ για τη Θεσσαλονίκη, ότι προπολεμικά η κοινή γλώσσα Εβραίων και Χριστιανών λιμενεργατών ήταν τα ισπανοεβραϊκά.

Το εξώφυλλο του βιβλίου, εκδόσεις «Νησίδες», Σκόπελος, 2000

Πλαστή ταυτότητα με το όνομα Μανώλης Σελλάς (Μάριος). Πηγή: Εβραϊκό Μουσείο Ελλάδας

Θεσσαλονίκη, Πλατεία Ελευθερίας, Μνημείο για τους Εβραίους του Ολοκαυτώματος, Ιούνιος 2011

 

Δείτε κι άλλες ‘Ιστορίες επιβίωσης από το Ολοκαύτωμα’:

https://www.facebook.com/xyzcontagion/photos/?tab=album&album_id=1066959946655943

Advertisement

• Β' Παγκόσμιος Πόλεμος
• Εθνική Αντίσταση
• Εις μνήμην
• Ιστορία
• Κατοχή
• Μειονότητες
• Ντοκουμέντα
• Σκελετοί στη ντουλάπα