Το θειικό οξύ, οι παράνομοι κομμουνιστές στα μετεμφυλιακά χρόνια, το ενδεχόμενο θανάτου σε σπίτια-κρυψώνες και μια ανεπιθύμητη σορός

– «Σύντροφε, έχεις μαζί σου τη φαινόλη;;;»

Αυτή ήταν μια συνθηματική φράση, που λογικά θα ακούγονταν συχνά ανάμεσα στους παράνομους κομμουνιστές, τα χρόνια της σκληρής παρανομίας, απ’ το 1947 και μετά. Δεν επρόκειτο για «φαινόλη»· στην πραγματικότητα ήταν θειικό οξύ.

Είναι μια πτυχή της παράνομης δράσης, που δύσκολα μπορεί κανείς να τη φανταστεί· ωστόσο ήταν ένα πραγματικό πρόβλημα κεφαλαιώδους σημασίας:

Για όσους παράνομους και καταδιωκόμενους κομμουνιστές ζούσαν στην παρανομία και κρύβονταν λ.χ. σε φιλικά σπίτια, υπήρχε ένα ενδεχόμενο το οποίο μπορεί να στοίχιζε πολλά.
Ο Πλουμπίδης, π.χ., ήταν φυματικός και έζησε 8 χρόνια στην παρανομία.
Τι θα γινόταν, αν, όντας φιλοξενούμενος σε κάποιο σπίτι εμπίστων, πέθαινε;;;

Ο Νίκος Πλουμπίδης συνελήφθη, Είχε πέντε κρησφύγετα εις τας Αθήνας, Καθημερινή, 26/11/1952

Η οικογένεια που τον φιλοξενούσε, θα έμενε με μια σορό στο σπίτι της, πράγμα επικίνδυνο, που θα μπορούσε να στοιχίσει δίκες και καταδίκες και ισόβια και εκτελέσεις για κατασκοπεία, όπως συνηθιζόταν τότε. Και, φυσικά, θα στοίχιζε και την εξάρθρωση κάποιου δικτύου και την καταστροφή του παράνομου μηχανισμού.

Ετσι, επίσης, ο Παναγιώτης Μαυρομμάτης, που όχι άδικα είχε επονομασθεί «Αρκούδος» γιατί ήταν πολύ εύσωμος και θα ζύγιζε πάνω από 100 κιλά, είπε χωρίς προλόγους και προετοιμασίες στην Ελλη Ζέη και στα κορίτσια της Λενούλα και Αλκη που τον φιλοξενούσαν:

– «Αν τυχόν πεθάνω, μην πανικοβληθείτε. Βάλτε με στη μπανιέρα και πάρτε αυτό (τους δείχνει ένα μπουκαλάκι με ένα υγρό) και περιλούστε με με αυτό. Μετά, περιμένετε λίγο για να διαλυθεί το σώμα μου κι έπειτα το μόνο που θα έχετε να κάνετε θα είναι να καθαρίσετε τη μπανιέρα».

Και τα δυο κορίτσια, η Αλκη και η αδελφή της, και μόνο στην γκραν γκινιόλ ιδέα, δεν άντεξαν και ζήτησαν από την Ελλη Παππά να του βρουν άλλο καταφύγιο.

Κι όμως, το κόμμα είχε μεριμνήσει και περί αυτού.

Advertisement

Είπε ποτέ κακό λόγο για το ΚΚΕ ο Νίκος Πλουμπίδης;;; + Βιβλιογραφία

Αντικείμενο του άρθρου είναι οι διαφοροποιήσεις Πλουμπίδη σε σχέση με τη γραμμή Ζαχαριάδη την περίοδο από τη λήξη του εμφύλιου, Σεπτέμβριος 1949, μέχρι την εκτέλεσή του, 14 Αυγούστου 1954, καθώς οι προηγούμενες περιπτώσεις ‘έντασης’ μεταξύ των δύο στελεχών είναι λίγο πολύ γνωστές. Οι κυριότερες εστίες ‘έντασης’:
[…]
Μέχρι το 1997 ήταν μάλλον αδύνατον να βρει κανείς γραπτό με την υπογραφή του Πλουμπίδη που, όχι να ασκεί αρνητική κριτική, όχι να αμφισβητεί, όχι να λέει κακό λόγο, αλλά ούτε καν να διαφοροποιείται στο ελάχιστο.

Με αφορμή ένα άρθρο της Κατερίνας Τσέκου για τον Νίκο Πλουμπίδη στην Καθημερινή, 06/10/2013, τέθηκε από έναν καλό μας φίλο σε μια κοινότητα που συμμετέχουμε η ερώτηση:

«Υπάρχουν γραπτά κείμενα, άρθρα, μαρτυρίες, παραπομπές κ.λπ. που να αποδεικνύουν ότι ο Πλουμπίδης είχε έρθει σε διάσταση με την επίσημη γραμμή του ΚΚΕ και με τον Νίκο Ζαχαριάδη;».

Σε αυτό το ελάχιστα συζητημένο ερώτημα, είπαμε να απαντήσουμε γράφοντας μερικές γραμμές σχετικές, και στο τέλος, σκέφτήκαμε ότι η απάντηση αυτή θα μπορούσε να γίνει ανάρτηση στο ιστολόγιο, για να βρίσκονται και όλα αυτά τα στοιχεία στις μηχανές αναζήτησης του διαδικτύου.

Θα άξιζε τον κόπο να συζητηθεί το ζήτημα αυτό, νομίζουμε, αφού πρόκειται για μια τραγική ιστορία (αλλά και πόσο ενδεικτική για την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής) μέσα σε ένα ζοφερό περιβάλλον.

Η επιστολή Πλουμπίδη, με την ανάληψη της ευθύνης, για να σωθεί ο Μπελογιάννης. Διακρίνεται και το δακτυλικό του αποτύπωμα.

 

Η απάντηση: