Ντοκουμέντο – «Πράκτορες του ΚΚΕ» – Η απόρρητη έκθεση της ΚΥΠ για τις «σχολές κατασκόπων» του ΚΚΕ στο παραπέτασμα, με την υπογραφή του Γεωργίου Παπαδόπουλου, 1964

[Πρωθυστερόγραφο: Υπενθυμίζουμε την ‘Πολιτική Αναδημοσιεύσεων‘, την οποία, παρακαλούμε διαβάστε την, σε περίπτωση αντιγραφής του άρθρου –ευχαριστούμε. Φυσικά, αναδημοσιεύσεις και reblog, με αναφορά στην πηγή, είναι πάντα ευπρόσδεκτες].

‘Πράκτορες του ΚΚΕ’
Η απόρρητη έκθεση της ΚΥΠ για τις ‘σχολές κατασκόπων’ του ΚΚΕ στο παραπέτασμα, με την υπογραφή του Γεωργίου Παπαδόπουλου, 1964
Ντοκουμέντο

Ενα -πιστεύουμε- πολύ σημαντικό ιστορικό/πολιτικό ντοκουμέντο φέρνει στο φως το ιστολόγιο XYZ Contagion. Πρόκειται για την απόρρητη έκθεση (σημαντικό τμήμα) της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών (ΚΥΠ), Κλάδος Β’, με ημερομηνία 15/02/1964 (κυβέρνηση Ενωσης Κέντρου και Γεωργίου Παπανδρέου) με θέμα ‘Πράκτορες του ΚΚΕ‘ και με συνημμένο το απόρρητο έγγραφο με τίτλο ‘Δελτίον εκπαιδευθέντων Κ/Σ (κομμουνιστοσυμμοριτών) είς διαφόρους σχολάς του Παραπετάσματος προοριζομένων να εισέλθωσιν εις Ελλάδα‘.

Το εξώφυλλο του ‘συνημμένου βιβλίου’.

 

Για τις λεγόμενες ‘σχολές κατασκοπείας’ του ΚΚΕ στην ανατολική Ευρώπη, ο Νίκος Μαραντζίδης είχε γράψει το 2009 στο ‘Βήμα’ ένα άρθρο με τον χαρακτηριστικό τίτλο ‘Οι κόκκινοι κατάσκοποι‘. Είχε βρει κάποια στοιχεία για μία εκ των σχολών αυτών, αυτήν που λειτουργούσε στην Τσεχοσλοβακία. Στο συγκεκριμένο έγγραφο, όπως θα δείτε παρακάτω, αναφέρονται δώδεκα τέτοιες σχολές, σε Αλβανία, Πολωνία, Βουλγαρία, Ρωσία, Ουζμπεκιστάν, Ρουμανία, Ουγγαρία και Τσεχοσλοβακία.

Στην πρώτη σελίδα, το ‘απόρρητον και επείγον’ σήμα, η πρώτη έκπληξη (ή μήπως όχι και τόσο;;;): Το όνομα του Αντισυνταγματάρχη Πυροβολικού, ναι, του Γεωργίου Παπαδοπούλου:

Εκλογές 1946, Νίκος Ζαχαριάδης προς τα κόμματα του «παλαιοδημοκρατικού Κέντρου»: Ελάτε να καταρτίσουμε μαζί εκλογικούς συνδυασμούς 50%-50%

«Να καταρτιστούν κοινοί εκλογικοί συνδυασμοί απ’ τη δημοκρατική Αριστερά και το παλαιοδημοκρατικό Κέντρο με αναλογία 50 προς 50% πάνω στους βουλευτές ΠΟΥ ΘΑ ΕΚΛΕΓΟΥΝ».

Αυτή ήταν η πρόταση του Νίκου Ζαχαριάδη, ΓΓ του ΚΚΕ, προς τα κόμματα του Κέντρου, λίγες μέρες πριν από τις εκλογές της 31ης Μαρτίου 1946, όπως διατυπώθηκε σε πρωτοσέλιδο άρθρο του στον ‘Ριζοσπάστη’ της 7ης Μαρτίου 1946, με τίτλο ‘Μπροστά στον κίνδυνο της Δημοκρατίας‘. Και κατέληγε «πρωταρχικό μας μέλημα είναι να σώσουμε τη Δημοκρατία μας […] που κινδυνεύει άμεσα και σοβαρά».

«Το Κέντρο θάχει τη δυνατότητα νάναι κυβέρνηση για άλλα τέσσερα χρόνια». Ριζοσπάστης, 07/03/1946.

 

Το άρθρο ολόκληρο (διατηρείται η ορθογραφία κ.λπ):

Είπε ποτέ κακό λόγο για το ΚΚΕ ο Νίκος Πλουμπίδης;;; + Βιβλιογραφία

Αντικείμενο του άρθρου είναι οι διαφοροποιήσεις Πλουμπίδη σε σχέση με τη γραμμή Ζαχαριάδη την περίοδο από τη λήξη του εμφύλιου, Σεπτέμβριος 1949, μέχρι την εκτέλεσή του, 14 Αυγούστου 1954, καθώς οι προηγούμενες περιπτώσεις ‘έντασης’ μεταξύ των δύο στελεχών είναι λίγο πολύ γνωστές. Οι κυριότερες εστίες ‘έντασης’:
[…]
Μέχρι το 1997 ήταν μάλλον αδύνατον να βρει κανείς γραπτό με την υπογραφή του Πλουμπίδη που, όχι να ασκεί αρνητική κριτική, όχι να αμφισβητεί, όχι να λέει κακό λόγο, αλλά ούτε καν να διαφοροποιείται στο ελάχιστο.

Με αφορμή ένα άρθρο της Κατερίνας Τσέκου για τον Νίκο Πλουμπίδη στην Καθημερινή, 06/10/2013, τέθηκε από έναν καλό μας φίλο σε μια κοινότητα που συμμετέχουμε η ερώτηση:

«Υπάρχουν γραπτά κείμενα, άρθρα, μαρτυρίες, παραπομπές κ.λπ. που να αποδεικνύουν ότι ο Πλουμπίδης είχε έρθει σε διάσταση με την επίσημη γραμμή του ΚΚΕ και με τον Νίκο Ζαχαριάδη;».

Σε αυτό το ελάχιστα συζητημένο ερώτημα, είπαμε να απαντήσουμε γράφοντας μερικές γραμμές σχετικές, και στο τέλος, σκέφτήκαμε ότι η απάντηση αυτή θα μπορούσε να γίνει ανάρτηση στο ιστολόγιο, για να βρίσκονται και όλα αυτά τα στοιχεία στις μηχανές αναζήτησης του διαδικτύου.

Θα άξιζε τον κόπο να συζητηθεί το ζήτημα αυτό, νομίζουμε, αφού πρόκειται για μια τραγική ιστορία (αλλά και πόσο ενδεικτική για την ατμόσφαιρα εκείνης της εποχής) μέσα σε ένα ζοφερό περιβάλλον.

Η επιστολή Πλουμπίδη, με την ανάληψη της ευθύνης, για να σωθεί ο Μπελογιάννης. Διακρίνεται και το δακτυλικό του αποτύπωμα.

 

Η απάντηση:

Νίκος Ζαχαριάδης – Η σοβιετική ταυτότητα-άδεια παραμονής, 1973 – Απατρις, μη κομματικός και χήρος

Μετά από το άρθρο του ιστολογίου μας με τίτλο ‘Νίκος Ζαχαριάδης – Το απόρρητο αυτοβιογραφικό του σημείωμα προς την ΚΕ του ΚΚΕ, 1946‘, παρουσιάζουμε ένα ακόμη σημαντικό ντοκουμέντο για τον Νίκο Ζαχαριάδη. Πρόκειται για την ταυτότητα-άδεια παραμονής του Ν.Ζ., μάλλον το πιο επίσημο κρατικό έγγραφο που έφερε ο πρώην ηγέτης του ΚΚΕ, και προφανώς ό,τι πλησιέστερο σε ‘ταυτότητα’.

Το έγγραφο αυτό, ασφαλώς στη ρωσική γλώσσα, έχει συμπληρωθεί μετά από το θάνατο του Ν.Ζ (Αύγουστος 1973) και -πιστεύουμε- δείχνει αρκετά σημαντικά πράγματα για την στάση του σοβιετικού κράτους απέναντι στον Ν.Ζ.

Την ρωσική δεν την κατέχουμε, αλλά ευτυχώς έχουμε φίλους που την μιλούν, όπως ο αγαπητός Βασίλης Μ, και με τη βοήθειά αυτή, μπορούμε να αναδείξουμε κάποια ενδιαφέροντα σημεία:

Νίκος Ζαχαριάδης – Η σοβιετική ταυτότητα-άδεια παραμονής, 1973 (Κλικ για μεγέθυνση)

 

Με μια πρώτη ματιά:

Ονομα: Νικολάι Νικολάγιεβιτς Νικολάγιεβ.

Είναι γεννημένος στην Προύσα της Τουρκίας το 1903.

Επάγγελμα: ‘Δασονόμος‘ και λίγο πιο κάτω ειδικότητα ‘Δασάρχης‘ (στα Ρώσικα: гл(авный) лесничий).

Πάμε τώρα στα πιο σημαντικά:

Νίκος Ζαχαριάδης – Το απόρρητο αυτοβιογραφικό του σημείωμα προς την ΚΕ του ΚΚΕ, 1946

Από τις εκδόσεις Καστανιώτη έχει προγραμματιστεί να κυκλοφορήσουν δύο βιβλία για το Νίκο Ζαχαριάδη, σε επιμέλεια του Γιώργου Πετρόπουλου, τα οποία θα περιέχουν το σύνολο των δημοσιευμένων κειμένων του Νίκου Ζαχαριάδη της περιόδου 1940-1947. Οπως διαβάζουμε:

«Πρόκειται για δυσεύρετα ντοκουμέντα και άγνωστα στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, από τα οποία ελάχιστα έχουν χρησιμοποιηθεί μέχρι σήμερα στην ιστορική έρευνα. Περιέχονται γράμματα, ομιλίες, εισηγήσεις και λόγοι σε κομματικά σώματα του ΚΚΕ, δηλώσεις, συνεντεύξεις, μπροσούρες, καταθέσεις σε δίκες και υπομνήματα του ιστορικού ηγέτη».

Το πρώτο βιβλίο με τίτλο «Ιστορικά διλήμματα, ιστορικές απαντήσεις, Άπαντα τα δημοσιευμένα (1940-1945)» έχει ήδη κυκλοφορήσει (05 Δεκεμβρίου 2011) …

Το εξώφυλλο του πρώτου βιβλίου με τίτλο ‘Νίκος Ζαχαριάδης – Ιστορικά διλήμματα, ιστορικές απαντήσεις’, εκδόσεις Καστανιώτης, 2011. Πρόκειται για σκίτσο από την επιθεώρηση «Λεύτερος Μωρηάς (Όργανο της Κομματικής Επιτροπής Περιοχής Πελοποννήσου του ΚΚΕ)», αρ. 65, Πάτρα, Μάης 1945

 

… ενώ το δεύτερο βιβλίο, με τίτλο «Υπέρ βωμών και εστιών, Άπαντα τα δημοσιευμένα (1946-1947)», θα κυκλοφορήσει το Μάρτιο του 2012:

Το εξώφυλλο του δεύτερου βιβλίου με τίτλο ‘Νίκος Ζαχαριάδης – Υπέρ βωμών και εστιών, Άπαντα τα δημοσιευμένα (1946-1947)’, εκδόσεις Καστανιώτης, 2012

 

Ανάμεσα στα πολύ ενδιαφέροντα κείμενα, πολλά εκ των οποίων εκδίδονται για πρώτη φορά, υπάρχει και ένα κείμενο εξαιρετικής σημασίας. Πρόκειται για το αυτοβιογραφικό σημείωμα που ο ίδιος ο Νίκος Ζαχαριάδης έγραψε τον Αύγουστο του 1946 και παρέδωσε στην Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ. Οπως πληροφορούμαστε, ένα δακτυλογραφημένο αντίτυπο του σημειώματος αυτού (που φυλάσσεται στα κλειστά αρχεία του Περισσού) έδωσε η σημερινή ηγεσία του ΚΚΕ στον γιο του ΝΖ, τον Σήφη Ζαχαριάδη.
Το ιστολόγιό μας παραθέτει το κείμενο αυτό, μαζί με κάποιες άγνωστες (ή λιγότερο γνωστές) φωτογραφίες του ιστορικού ηγέτη του ΚΚΕ:

 

Νίκος Ζαχαριάδης – Αυτοβιογραφικό σημείωμα προς την ΚΕ του ΚΚΕ (15/08/1946)

Γεννήθηκα στις 27.4.1903 στην Αδριανούπολη. Ο πατέρας μου Παναγιώτης είταν από μικροαστική οικογένεια, τέλειωσε στην Πόλη τη Μεγ. του Γένους Σχολή, δούλεψε μερικά χρόνια καπνεργάτης, ειδικεύθηκε εξπέρ (πραγματογνώμων) στα καπνά και γίνηκε υπάλληλος στην Εταιρία Regie (Γαλλικό μονοπώλιο καπνών στην Τουρκία), όπου και δούλεψε σχεδόν όλη του τη ζωή ωσότου διαλύθηκε η Εταιρία αυτή το 1926 είτε 1927. Η καταγωγή του είταν απ’ τη Ρούμελη. Πέθανε στην κατοχή. Αντιδραστικός δε στάθηκε ποτέ, και ποτέ δε μούπε ούτε μια λέξη για το δρόμο που τράβηξα. Απτήν Πόλη ακόμα 1921-22 διάβαζε ευχάριστα τον τύπο μας, κυρίως του άρεσε η «Κομέπ». Μα ποτέ δε μπόρεσε να ξεφύγει απτήν υπαλληλική μικροα­στική ψυχολογία, απτό φόβο μη χάσει τη θέση του, μην πάθει τίποτε. Στην Ελλά­δα ήρθε το 1927 ή 1928 και δούλεψε ώσπου πέθανε σαν αποθηκάριος σε εταιρίες καπνού, και στα τελευταία του χρόνια στη Δράμα, στην αποθήκη του γαμπρού μου καπνέμπορα Μιχάλη Δρόσου. Ο πατέρας μου περιουσία δεν απόχτησε ποτέ, και όλη του τη ζωή την πέρασε σε μεταθέσεις, σαν υπάλληλος της Ρεζί, απ’ τη μιαν άκρη της Τουρκίας στην άλλη. Εμένα προσωπικά ο πατέρας μου μου στάθηκε ξένος από μικρό παιδί γιατί με χτυπούσε πολύ, εμένα εξαιρετικά, γιατί, όπως έλεγε, τούκανα αταξίες και τον έκθετα στον κόσμο. Στο σπίτι ποτέ δεν είχαμε πολυτέλεια, και ποτέ όσο έμενα στο σπίτι δε γνώρισα πείνα, αν και από μικρό παιδί θυμάμαι γκρίνια στο σπίτι γύρω απ’ τα οικονομικά. Ο πατέρας δεν έπινε ποτέ, ούτε και έπαιζε. Στα 1899, όντας, σαν υπάλληλος της Ρεζί, στα Άδανα της Κιλικίας (Μικρασία), γνώρισε και πήρε τη μάννα μου Ερατώ Πρωτόπαπα. Η μητέρα είνε και αυτή από μικροαστική οικογένεια. Η μητέρα της (γιαγιά μου) είταν απ’ τη Χίο. Ο πατέρας της (παππούς) είχε φύγει απ’ την πατρίδα του, το Καστρί της Κυνουρίας, νέος με τον αδελφό του Δημήτρη ζητώντας τύχη. Ο Δημήτρης τράβηξε για την Αλάσκα. Ο παππούς μου έφτιασε μπακάλικο, και μετά έκανε και ξενοδοχείο στα Άδανα. Τη μητέρα μου την προίκισε με μετρητά που οι γονιοί μου τ’ απόσυραν απ’ τον παππού μου λίγα λίγα όταν τα χρειαζόντουσαν. Στα 1900 γεννήθηκαν στα Άδανα οι δυο αδελφές μου Ιφιγένεια και Αλεξάνδρα (Φώφη και Σάσα), δίδυμες. Απ’ τα Άδανα μετατέθηκε στην Αδριανούπολη, όπου το 1903 γεννήθηκα εγώ. Το 1915, ξανά στα Άδανα, γεννήθηκε ο αδελφός μου Δημήτριος (Μίμης). Στα 1905 ο πατέρας μου μετατέθηκε στα Σκόπια της Μακεδονίας, πάντα σαν εξπέρ της Ρεζί. Στα Σκόπια πρωτοπήγα στο σχολείο της Ελληνικής κοινότητας. Στα 1908 πήγαμε τα παιδιά με τη μητέρα μας στα Άδανα για να δει τους γονιούς της. Εκεί έζησα την τουρκική συνταγματική μεταπολίτευση και τη σφαγή των Αρμενίων. Ξαναγυρίσαμε στα Σκόπια, όπου μείναμε ως τους Βαλκανικούς πολέμους. Απ’ τα χρόνια που μείναμε στα Σκόπια έμειναν μέσα μου πολύ ζωηρές και έντονες οι παιδικές εντυπώσεις και αναμνήσεις απτόν ένοπλο και εξοντωτικό αγώνα που έκαναν τα χρόνια εκείνα οι μακεδόνες, Έλληνες, Βούλγαροι, Σέρβοι και Αλβανοί ενάντια στους Τούρκους και συναμεταξύ τους. Στα 1912 ήμουνα στη Θεσσαλονίκη όταν μπήκαν οι Έλληνες. Επειδή η Σερβία και η Ελλάδα δεν αναγνώριζαν τη Ρεζί, τον πατέρα μου τον μετέθεσαν στη Νικομήδεια στα 1913. Εκεί τελείωσα το δημοτικό εφτατάξιο σχολείο, και στα 1916-17 για 1 χρόνο πήγα στο γυμνάσιο στην Αδριανούπολη, όπου στο μεταξύ είχε μετατεθεί και βρισκότανε μόνος του ο πατέρας μας. Η μητέρα μου με τα άλλα τα παιδιά μείναν στη Νικομήδεια. Στην Αδριανούπολη στο γυμνάσιο μια παρέα από μαθητές (ανάμεσά τους και ο Τάσος ο Χαϊνόγλου [Χαΐνογλου]) πρωτομιλήσαμε για οικονομική δικαιοσύνη και σοσιαλισμό. Στα 1917 έβγαλα την 1η Γυμνασίου, και εδώ τελειώνει η σχολική μου εκπαίδευση. Γύρισα στη Νικομήδεια, όπου και έπιασα δουλειά και γω στη Ρεζί.

Η κομματική ταυτότητα του Νίκου Ζαχαριάδη

 

Τέλη 1918 με αρχές 1919 στη Νικομήδεια ένας κύπριος διερμηνέας στον αγγλικό στρατό, ο Ευριπίδης Αναστασιάδης, μου πρωτομίλησε συστηματικά για το σοσιαλισμό, τη ρούσικη επανάσταση, το Λένιν και τους μπολσεβίκους. Τότε είμουνα και αρχηγός της ομάδας προσκόπων. Παραιτήθηκα από αρχηγός γιατί δε συμφωνούσα με το θρησκευτικό προσανατολισμό του προσκοπισμού. Στα 1919 έφυγα κρυφά απτό σπίτι για να πάω εθελοντής στον Ελληνικό Στρατό. Με πήρε χαμπάρι η μητέρα μου και με επέμβασή της στο στρατολογικό γραφείο ματαίωσε τη στρατολογία μου. Έτσι έμεινα στην Πόλη, όπου έπιασα δουλειά σαν υπάλληλος στον εξάδερφό μου καρβουνέμπορα Ανέστη Σεφεριάδη. Η δουλειά είταν επίβλεψη στις φορτώσεις και εκφορτώσεις στο λιμάνι, με συμμετοχή στη φυσική δουλειά. Εκεί γνώρισα τις πρώτες πείνες, γιατί η επιχείρηση ουσιαστικά χρεωκόπησε και ένα χρό­νο σχεδόν δεν πληρώθηκα.

Ενα βιβλίο για τον Κώστα Καραγιώργη (Γυφτοδήμο) – Ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα

Ενα βιβλίο, που μάλλον πέρασε απαρατήρητο, καθώς δεν του έτυχε να εκδοθεί από κάποιο μεγάλο και εμπορικό εκδοτικό οίκο. Πρόκειται για μια ιδιωτική έκδοση (‘αυτοέκδοση’) της συζύγου του Μαρίας Καραγιώργη, μαζί με την Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου, με τίτλο ‘Κώστας Καραγιώργης (1905-1955), ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα‘, η οποία κυκλοφόρησε σε περιορισμένο αριθμό αντιτύπων, τον Ιανουάριο του 2011. Είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και η χρονολογία θανάτου του Κώστα Καραγιώργη τελεί υπό αμφισβήτηση -ίσως ήταν το 1954, ίσως ήταν το 1955, ίσως ήταν το 1956, ίσως και το 1953.

Μαρία Καραγιώργη & Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου – Κώστας Καραγιώργης (1905-1955) Ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα, Αυτοέκδοση, 2011.

 

[Σ.Σ.: Στο τέλος του άρθρου υπάρχουν οι σύνδεσμοι για να διαβάσετε ή/και να κατεβάσετε την πλήρη έκδοση του βιβλίου σε μορφή pdf, εντελώς δωρεάν και ελεύθερα].

Ας δώσουμε το λόγο στον καλό δημοσιογράφο της εφημερίδας ‘Ελευθεροτυπία’, Νϊκο Κιάο, σε ένα άρθρο του-παρουσίαση του βιβλίου, της Τρίτης 29 Μαρτίου 2011, με τίτλο ‘Αυτός ήταν ο Καραγιώργης, Μαρτυρία για «επτασφράγιστα μυστικά» της Ιστορίας‘.

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ «ΕΠΤΑΣΦΡΑΓΙΣΤΑ ΜΥΣΤΙΚΑ» ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

Αυτός ήταν ο Καραγιώργης

Παρουσίαση του ΝΙΚΟΥ ΚΙΑΟΥ

Κι όμως. Εχουν περάσει 56 (ή 58;) χρόνια και δεν ξέρουμε -ούτε η σύζυγός του ξέρει ακριβώς- πότε πέθανε ο Κώστας Καραγιώργης, πού πέθανε, πώς πέθανε, υπό ποίες συνθήκες.

Ο Κώστας Καραγιώργης, φωτογραφία από το εξώφυλλο του βιβλίου της Μαρίας Καραγιώργη και της Κατερίνας Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου.

 

Το βιβλίο της Μαρίας Καραγιώργη και της Κατερίνας Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου.

Το βέβαιο είναι ότι ήταν κρατούμενος στη Ρουμανία, τον βασάνιζαν, ναι ακριβώς τον βασάνιζαν άγρια, οι σύντροφοί του με εντολή τής τότε ηγεσίας του ΚΚΕ και οι Ρουμάνοι ασφαλίτες. Τα βασανιστήρια κράτησαν χρόνια και πέθανε στα βασανιστήρια.

Πού πήγαν τα οστά του, πού βρίσκονται (αν βρίσκονται ακόμα), πού είναι ο τάφος του (αν τον έθαψαν ποτέ);;; Πού είναι τα γραπτά που άφησε ο Καραγιώργης;;;

Η Μαρία Καραγιώργη, μαζί με την Κατερίνα Ζωιτοπούλου-Μαυροκεφαλίδου, γράφει γι’ αυτό που την πονά και την καίει σ’ όλη τη ζωή της, για τη ζωή και το θάνατο του συντρόφου και συζύγου της Κώστα Καραγιώργη, για την προσωπικότητά του και για τη μεταχείριση που του επιφύλαξαν οι σύντροφοί του- και πρώτος ο ηγέτης του ΚΚΕ τότε, ο Νίκος Ζαχαριάδης, ο στενός του φίλος από νεαρή ηλικία.

Στο βιβλίο που έγραψαν, «Κώστας Καραγιώργης (1905-1955), ο άνθρωπος, ο κομμουνιστής, ο δημοσιογράφος, ο αγωνιστής, το εξιλαστήριο θύμα», δίνει απαντήσεις σε ερωτήματα, αλλά με έκδηλο φόβο, απορία, πίκρα και οργή δεν βρίσκει απαντήσεις σε πολλά άλλα και αφήνει τον πόνο της να μιλήσει:

«Ο πιο άξιος, ικανός, πολιτισμένος, ανιδιοτελής κομμουνιστής ρίχτηκε βορά στα χέρια των λυκανθρώπων. Γιατί όλος ο συρφετός των βασανιστών του κυριολεκτικά «μετάλαβε» από το αίμα του».

«Ποιος άραγε θα θελήσει να ψάξει στα ξεχασμένα και σκονισμένα αρχεία και να φέρει στο φως κάποια ψήγματα της αλήθειας; Αλλωστε, παρά πολλά γραπτά έχουν χαθεί, όπως π.χ. τα γραπτά του Κώστα Καραγιώργη, ή, αν δεν έχουν χαθεί, ίσως να βρίσκονται καταχωνιασμένα στα υπόγεια της ρουμανικής αστυνομίας ή κρυμμένα σαν επτασφράγιστο μυστικό στα υπόγεια του Περισσού…».

Το βιβλίο της βουλευτίνας της προδικτατορικής ΕΔΑ και της κόρης του αγαπημένου φίλου του Καραγιώργη, του Γιώργου Ζωιτόπουλου (που «η ζωή του είχε μοναχικό και μελαγχολικό τέλος στο Παρίσι το 1967»), κυκλοφόρησε τον Γενάρη.

«Αφιέρωμα στον Κώστα Καραγιώργη, σε αυτοέκδοση και σε λίγα αντίτυπα, χαρίζεται σε φίλους και γνωστούς και σε όσους θέλουν να μάθουν για τη ζωή και το τέλος του…», το χαρακτηρίζουν.

Σε 180 σελίδες διηγείται, εξιστορεί και καταγράφει την πορεία της ζωής του νέου από τη Λίμνη της Εύβοιας ώς τη Ρουμανία, όπου «χάθηκαν» τα ίχνη του. Δεν είναι καθαρό πότε πέθανε. Η Μαρία Καραγιώργη εκτιμά από μαρτυρίες συναγωνιστών του, τις οποίες παραθέτει, ότι «άρα, ώς το 1955, που ετοιμαζόταν η 6η Ολομέλεια (σ.σ. της κεντρικής επιτροπής του ΚΚΕ με την καθαίρεση του Ζαχαριάδη), ο Καραγιώργης ζούσε, έστω και σ’ αυτή την κατάσταση» (κρατούμενος, βασανιστήρια). Αλλη μαρτυρία αφήνει να βγει το συμπέρασμα ότι μπορεί να πέθανε και το 1953.

Γιατρός, με δύο ειδικότητες, καθοδηγητικό στέλεχος του ΚΚΕ και της ΟΚΝΕ νωρίτερα, δημοσιογράφος, διευθυντής και αρθρογράφος καθημερινός του «Ριζοσπάστη» από τον Νοέμβριο του 1944 ώς τον Νοέμβριο του 1947, οπότε η εφημερίδα έκλεισε με τα έκτακτα μέτρα, με κυκλοφορία πάνω από 100.000 φύλλα και την πρωτοποριακή Σχολή Δημοσιογραφίας, που ουσιαστικά δημιούργησε, διευθυντής του «Ρίζου της Δευτέρας», ηγετική φυσιογνωμία στο λαϊκό κίνημα, στην οργάνωση του κόμματος, στον ΕΛ.ΑΣ. και το Δημοκρατικό Στρατό, δεν έγινε, δεν τον έκαναν ποτέ, μέλος του Πολιτικού Γραφείου. Στο βιβλίο αναφέρονται οι διαφωνίες του κατά καιρούς με την ηγεσία του ΚΚΕ, οι διαφορετικές απόψεις του, που του στοίχισαν πολλές φορές τη διαγραφή.

Το αφιέρωμα έχει 10 κεφάλαια, τα οποία χωρίζονται σε μικρά κείμενα με δικούς τους τίτλους και καταγράφουν, μέσα από την πορεία της ζωής τού πρωταγωνιστή, την πορεία ουσιαστικά του ΚΚΕ όλα αυτά τα χρόνια. Τα κεφάλαια και τα κείμενα δένουν μεταξύ τους και το βιβλίο γίνεται συναρπαστικό.

Ο Κώστας Καραγιώργης στα χρόνια του μεγάλου σηκωμού (Σ.Σ.: Η φωτογραφία από τα ΑΣΚΙ)

 

Διαβάζουμε για τις σπουδές του, για την ένταξή του στη νεολαία και το κόμμα, για τη Γερμανία, τη Σοβιετική Ενωση και το Παρίσι, όπου πήγε, για τις διώξεις με φυλακές και εξορίες στην Ελλάδα, για τις αποδράσεις, για την Εθνική Αντίσταση, την ελεύθερη Ελλάδα, τον Εμφύλιο, τον αδελφοκτόνο πόλεμο, την ήττα, την καταστροφή, τις ανακρίσεις και τη φυλάκιση, το θάνατο, την ««κουτσή» αποκατάσταση, το 1958, στην 9η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ, που είναι απλώς αποκατάσταση της μνήμης των συντρόφων Γιώργη Σιάντου, Νίκου Πλουμπίδη (Μπάρμπα) και Κώστα Γυφτοδήμου (Καραγιώργη)» και όχι αποκατάσταση στο κόμμα και την Κεντρική Επιτροπή.

Μαθαίνουμε γιατί αρνήθηκε να πάει στη Σχολή ΚΟΥΤΒ της Μόσχας, γιατί τον έλεγαν ειρωνικά, περιπαιχτικά, «κοσμοπολίτη», αναδεικνύοντας αρετές του.

Το επίθετό του ήταν Γυφτοδήμος και το ψευδώνυμο Καραγιώργης, το οποίο καθιερώθηκε.

Στο βιβλίο γίνονται αναφορές σε πολλά στελέχη του ΚΚΕ και περιλαμβάνονται μαρτυρίες συναγωνιστών τού Καραγιώργη.

Προδημοσίευση από το βιβλίο Φοίβος Οικονομίδης – Η επανάσταση στην Ελλάδα, Το ΚΚΕ και οι ξένοι φίλοι, Εμφύλιος 1945-1949

Μόλις κυκλοφόρησε, Μάρτιος του 2011, από τις εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη το βιβλίο του πολυγραφότατου ερευνητή Φοίβου Οικονομίδη με τίτλο «Η επανάσταση στην Ελλάδα, Το ΚΚΕ και οι ξένοι φίλοι, Εμφύλιος 1945-1949«, κλικ εδώ. Για πρώτη φορά η αλληλογραφία Τίτο-Διμιτρόφ για την κατάσταση στην Ελλάδα, και για τις σχέσεις των δύο ΚΚ με το ΚΚΕ. Μια ακόμη πτυχή φωτίζεται.

Από το οπισθόφυλλο του βιβλίου:

«Το χθες θύμιζε εξαιρετικά το σήμερα. Μέσα στο 1945 ο Αμερικανός Τζέιμς Μπερνς έβρισκε το άλλοθι για την έντονη παρουσία των ΗΠΑ στην Ελλάδα τονίζοντας «την ανικανότητα των Ελλήνων ηγετών να συνεργαστούν για τις επείγουσες ανάγκες της χώρας τους. Η εντύπωση που κέρδιζε έδαφος στο εξωτερικό ήταν ότι ο εγωισμός και η φιλαργυρία των Ελλήνων δημόσιων ανδρών τους τυφλώνει σε όλα τα ευρύτερα ζητήματα και ότι ίσως η Ελλάδα είναι ανίκανη να αυτοκυβερνηθεί και να επιλύσει τα άμεσα οικονομικά της προβλήματα».
Ο διπλωμάτης και ποιητής Γιώργος Σεφέρης σημείωνε την ίδια περίοδο στο ημερολόγιό του: «… η βλακεία, η εγωπάθεια, η μωρία και η γενική αναπηρία της ηγετικής τάξης στη σημερινή Ελλάδα σε φέρνει στην ανάγκη να ξεράσεις… είμαι βέβαιος πως τούτοι οι ελεεινοί δεν αντιπροσωπεύουν τη ζωντανή Ελλάδα». Ένα χρόνο αργότερα ο Τίτο αποκάλυψε στον Διμιτρόφ ότι «έχει αρχίσει ήδη η μεταφορά στην Ελλάδα πολεμικού υλικού για τους Έλληνες παρτιζάνους».
Για τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Σοβιετική Ένωση η Ελλάδα υπήρξε ο πειραματικός χώρος διερεύνησης των αντιδράσεων του αντιπάλου, ένα παράδειγμα προς μίμηση ή αποφυγή.
Και το ίδιο επαναλήφθηκε τον 21ο αιώνα.»

Το εξώφυλλο του βιβλίου, έκδοση του 2011, από τις εκδόσεις Α. Α. Λιβάνη.

.

Και η προδημοσίευση:

ΓΙΑ ΠΡΩΤΗ ΦΟΡΑ Η ΑΝΤΑΛΛΑΓΗ ΜΗΝΥΜΑΤΩΝ ΤΙΤΟ – ΔΙΜΙΤΡΟΦ ΓΙΑ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ρόλος των γειτόνων στον Εμφύλιο

Το 1945, μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα, ο Ζαχαριάδης συνέβαλε αποφασιστικά στη βελτίωση και την ενδυνάμωση των σχέσεων μεταξύ ΚΚΕ και ΚΚ Γιουγκοσλαβίας, με στόχο την επανάσταση.

Ο Τίτο επιδίωκε ο αγώνας του ΕΛΑΣ και του ΚΚΕ γενικότερα να συμβάλλουν στην εδραίωση της Ομόσπονδης Γιουγκοσλαβίας υπό την ηγεσία του. Μέσα σ’ αυτό το πνεύμα ενθάρρυνε τη σύγκρουση του Δεκέμβρη 1944. Το Νοέμβριο εκείνης της χρονιάς ο Στέργιος Αναστασιάδης είχε επισκεφθεί τον Τίτο και παρουσία του Ανδρέα Τζήμα είχε συνομιλήσει με τον γιουγκοσλάβο ηγέτη.

Το έβδομο συνέδριο του ΚΚΕ και το καταστατικό του 1945, όπως ψηφίστηκε στο συνέδριο, 1 έως 6 Οκτωβρίου 1945

Το πρωτοσέλιδο του ‘Ριζοσπάστη’, 02/10/1945, «Αρχισαν χθες οι εργασίες του 7ου συνεδρίου του ΚΚΕ».

 

Το έβδομο συνέδριο του ΚΚΕ έγινε μεταξύ 1 και 6 Οκτωβρίου του 1945, στην αίθουσα του κινημαογράφου ‘Τιτάνια’ στην Αθήνα. Ηταν ένα πολύ κρίσιμο συνέδριο, τόσο για την πορεία του ΚΚΕ, όσο και για την συνολικότερη πορεία των πολιτικών πραγμάτων στην Ελλάδα. Στο συνέδριο έλαβαν μέρος 235 σύνεδροι, και τα θέματά του ήταν:

• 1. Λογοδοσία της ΚΕ (=Κεντρική Επιτροπή)
• 2. Η σημερινή κατάσταση στην Ελλάδα και τα προβλήματα της λαϊκής δημοκρατίας
• 3. Το αγροτικό πρόβλημα στην Ελλάδα
• 4. Το πρόγραμμα του ΚΚΕ
• 5. Το καταστατικό του ΚΚΕ
• 6. Εκλογή ΚΕ και ΚΕΕ (=Κεντρική Επιτροπή Ελέγχου)

[Πηγή: Εξήντα χρόνια αγώνων και θυσιών, Χρονικό του ΚΚΕ, Τόμος ΙΙ, 1945-1978, έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ & Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1979, σσ. 24-27]

Περισσότερα για το συνέδριο, στο άρθρο του Ριζοσπάστη στις 09 Ιανουαρίου 2005, κλικ εδώ, όπου επισημαίνεται:

«Η σπουδαιότερη βεβαίως προσφορά του συνεδρίου έγκειται στο γεγονός ότι με τις επεξεργασίες του κουρέλιασε τη θεωρία της ψωροκώσταινας και της Μεγάλης Ιδέας και απέδειξε με επιστημονική πληρότητα τη δυνατότητα της ανεξάρτητης κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής εξέλιξης στην Ελλάδα, κάτω όμως από λαϊκοδημοκρατικό καθεστώς».

[Σ.Σ.: Πρόκειται για λάθος στο άρθρο του ‘Ριζοσπάστη’; Η φιλομοναρχική οργάνωση ‘ΡΑΝ’ αναφέρεται σαν οργάνωση ‘ΣΑΝ’)

Αξίζει, όμως, (παρά την παρουσίαση που ο ‘Ριζοσπάστης’ του 2005 κάνει στο συνέδριο περί «κουρελιάσματος της θεωρίας της Μεγάλης Ιδέας»), να σταθούμε σε δύο σημεία από τα πολιτικά κείμενα του συνεδρίου:
Στην πολιτική απόφαση του συνεδρίου, όπου «τονίζεται ο πατριωτικός χαρακτήρας του ΚΚΕ, που εκδηλώθηκε ιδιαίτερα στα χρόνια 1940-1945, στα χρόνια της Εθνικής Αντίστασης», διαβάζουμε τα εξής:

«Σήμερα το ΚΚΕ […] σύμφωνα με τις εθνικές διεκδικήσεις, όπως διατυπώθηκαν στο πρόγραμμά μας της λαϊκής δημοκρατίας του ΕΑΜ, διεκδικεί ακλόνητα τα στηριγμένα στις διακηρυγμένες αρχές του πολέμου, δίκαια της Ελλάδας. Πρώτα απ’ όα τις περιοχές εκείνες, όπως η Κύπρος και τα Δωδεκάνησα, όπου η ολότητα σχεδόν του πληθυσμού είναι ελληνική και ζητάει την ένωσή τους με την Ελλάδα».

[Πηγή: Εξήντα χρόνια αγώνων και θυσιών, Χρονικό του ΚΚΕ, Τόμος ΙΙ, 1945-1978, έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ & Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1979, σ. 25]

Στη Διακήρυξη του συνεδρίου διαβάζουμε
[Σ.Σ.: Η ορθογραφία διατηρείται]

«Το ΚΚΕ […] καταγγέλλει σαν έγκλημα κατά των εθνικών συμφερόντων, το διωγμό, που εφαρμόζει η μεταδεκεμβριανή Ελλάδα κατά της σλαβομακεδονικής μειονότητας και κατά των άλλων μειονοτήτων (τσάμηδων, αρμένηδων, τούρκων».

[Πηγή: Εξήντα χρόνια αγώνων και θυσιών, Χρονικό του ΚΚΕ, Τόμος ΙΙ, 1945-1978, έκδοση της ΚΕ του ΚΚΕ & Σύγχρονη Εποχή, Αθήνα, 1979, σ. 25]

Ο Νίκος Ζαχαριάδης στα γραφεία του ΚΚΕ στην Αθήνα, λίγο μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα από το Νταχάου, το 1945.

 

Το καταστατικό αυτό, που ψηφίστηκε στο συνέδριο τέθηκε αμέσως σε ισχύ. Το ΚΚΕ θα παρέμεινε νόμιμο για τα δύο επόμενα χρόνια, και, ακολούθως, για 27 ολόκληρα χρόνια θα κινούνταν στην παρανομία, μέχρι τη νομιμοποίησή του το 1974. Το αμέσως επόμενο τυπικά νόμιμο συνέδριο του ΚΚΕ, το δέκατο συνέδριο, θα γινόταν το 1978. Με το καταστατικό αυτό του 1945 καθιερώθηκε ο θεσμός των δόκιμων μελών και η εκλογή Κεντρικής Επιτροπής Ελέγχου.

Τα μέρη του καταστατικού ήταν τα εξής:

NOF και Πάβελ Ράκοφσκι – Ιδεολογικές βάσεις του NOF, εισήγηση στο 2ο Συνέδριο του NOF, 1949

Το NOF (Narodni Osvobotien Front, Εθνικό Απελeυθερωτικό Μέτωπο) ιδρύθηκε τον Απρίλιο του 1945, σαν συνέχεια του SNOF, και αποτελούσε την πολιτική οργάνωση των Μακεδόνων της Ελλάδας.

1949, Ο Νίκος Ζαχαριάδης στη σπηλιά των Πρεσπών στο Βίτσι.

 

Στις 25 και 26 Μαρτίου 1949, στην εκκλησία του χωριού Ψαράδες στις Πρέσπες συνήλθε το 2ο Συνέδριο του ΝΟΦ, στο οποίο πήραν μέρος 700 περίπου αντιπρόσωποι, με τη συμμετοχή του Γενικόού Γραμματέα του ΚΚΕ, Νίκου Ζαχαριάδη. Από τα ηγετικά του στελέχη, ο Πάβελ Ράκοφσκι, από το χωριό Ράκοβο (Κρατερόν) στη Φλώρινα, ανέλαβε να συντάξει την εισήγηση για τις ιδεολογικές βάσεις του NOF.

Να θυμίσουμε ότι είχαν προηγηθεί :

• Η πρώτη ολομέλεια του ΚΣ του NOF στις 13 Ιανουαρίου 1949,
• Η 5η ολομέλεια του ΚΚΕ στις 30-31 Ιανουαρίου, στο Γράμμο, όπου διακηρύσσεται: «Στη Βόρεια Ελλάδα ο μακεδόνικος (σλαβομακεδονικός) λαός τάδωσε όλα για τον αγώνα και πολεμά με μια ολοκλήρωση ηρωισμού και αυτοθυσίας που προκαλούν το θαυμασμό. Δεν πρέπει να υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι σαν αποτέλεσμα της νίκης του ΔΣΕ, και της λαϊκής επανάστασης ο μακεδόνικος λαός θα βρει την πλήρη εθνική αποκατάστασή του ετσι όπως θέλει ο ίδιος προσφέροντας σήμερα το αίμα του για να την αποχτήσει» (‘Επίσημα Κείμενα ΚΚΕ’, τόμος 6ος, σελ. 337-338).
• Η  δεύτερη ολομέλεια του ΚΣ του NOF στις 3 και 4 Φεβρουαρίου 1949, στην οποία ανακοινώθηκε ότι στο Δεύτερο Συνέδριο του NOF, τον Μάρτιο, θα επισημοποιούνταν η νέα γραμμή στο Μακεδονικό που ήταν: «Ενωση της Μακεδονίας σε ένα ενιαίο, ανεξάρτητο, ισότιμο μακεδονικό κράτος, μέσα στη λαϊκοδημοκρατική ομοσπονδία των βαλκανικών λαών».

• Η ανάληψη της αρχηγίας του ΔΣΕ από τον ίδιο το Νίκο Ζαχαριάδη, και ο παραγκωνισμός του Μάρκου Βαφειάδη στις 4 Φεβρουαρίου 1949

Ο Νίκος Ζαχαριάδης στο 2ο Συνέδριο του NOF.

 

Τελικά υπάρχουν δύο ταινίες για «την αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας» στον Εμφύλιο!

Τελικά υπάρχουν δύο ταινίες με θέμα την έξοδο των παιδιών από την Ελλάδα, την περίοδο του Εμφυλίου Πολέμου.

Η πρώτη ταινία, από τον ΔΣΕ.

Η πρώτη, την οποία όλοι γνωρίζουν με τον τίτλο ‘Η αλήθεια για τα παιδιά της Ελλάδας‘ γυρίστηκε το 1948 από το Κινηματογραφικό Συνεργείο του ΔΣΕ ‘Η Ελεύθερη Ελλάδα’, με συντελεστές τον Μάνο Ζαχαρία στην σκηνοθεσία, τον Γιώργο Σεβαστίκογλου στο σενάριο και τον οπερατέρ Απόστολο Μουσούρη. Η ταινία γυρίστηκε στο Γράμμο-Βίτσι, στις περιοχές που είχε υπό τον έλεγχό του ο ΔΣΕ, και στις Λαϊκές Δημοκρατίες της Ουγγαρίας και της Τσεχοσλοβακίας.

Το μοντάζ και η επεξεργασία του ήχου έγιναν στην Πράγα, όπου πραγματοποιήθηκε και η πρώτη κλειστή προβολή της, το 1948, παρόντος και του Τσεχοσλοβάκου ντοκιμαντερίστα, Γιόρι Σίβενς. του Ολλανδού κομμουνιστή και σκηνοθέτη ντοκιμαντέρ Γιόρις Ίβενς (Joris Ivens, κανονικά προφέρεται Ίφενς). Στη συνέχεια κυκλοφόρησε και στις υπόλοιπες σοσιαλιστικές χώρες. Για τις ανάγκες της ταινίας, το συνεργείο ταξίδεψε στην Τσεχοσλοβακία και την Ουγγαρία για να αποτυπώσει τη ζωή των παιδιών στις νεαρές σοσιαλιστικές χώρες. Σύμφωνα με τον Μάνο Ζαχαρία, η πρώτη δημόσια προβολή της στην Ελλάδα έγινε αρχές του 1949 σε ένα χωριό στο Βίτσι και ίσως πραγματοποιήθηκαν και κάποιες προβολές της ακόμα στις ανταρτοκρατούμενες περιοχές. Οπως διηγείται ο ίδιος ο σκηνοθέτης, γυναίκες που έβλεπαν τα παιδιά τους στο πανί που χρησιμοποιούνταν ως οθόνη, ορμούσανε επάνω του για να τα αγκαλιάσουν!

Ο Μάνος Ζαχαρίας μιλάει για την ταινία, Τμήμα της παρέμβασης του σκηνοθέτη Μάνου Ζαχαρία, στο συνέδριο της ΕΔΙΑ, στο Νεστόριο, 21 Αυγούστου 2010.

Εκτοτε, τα «ίχνη» της ταινίας χάνονται, μαζί και πολλά μέτρα φιλμ από παρόμοιες λήψεις που πραγματοποίησε το συνεργείο του ΔΣΕ. Πολλές δεκαετίες αργότερα, θα ανακαλυφθεί εντελώς τυχαία μια κόπια της στη Γαλλία από τον σκηνοθέτη Ροβήρο Μανθούλη. Η ιστορία της κόπιας που έχουμε σήμερα έχει ως εξής:

Μετά την κατάρρευση του ανατολικού μπλοκ η ταινία εντοπίστηκε, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες, από έναν Αμερικανό συλλέκτη σοσιαλιστικών memorabilia, ο οποίος, όπως ισχυρίζεται, την αγόρασε από την Ταινιοθήκη της Τσεχοσλοβακίας. Ο Αμερικανός ιδιώτης είχε στην κατοχή του και το αρνητικό της ταινίας, δηλαδή τη μήτρα της και από εκεί έφτιαχνε αντίτυπα τα οποία στη συνέχεια πουλούσε. Το γεγονός μαθεύτηκε από τον Ελληνα σκηνοθέτη Ροβήρο Μανθούλη, στο Παρίσι, ο οποίος ειδοποίησε τον Μάνο Ζαχαρία. Ο Μάνος Ζαχαρίας ήρθε σε επαφή με τον ιδιώτη, ο οποίος του είπε πως δε γνώριζε ποιοι ήταν οι συντελεστές της ταινίας, ζήτησε συγγνώμη και πρόσθεσε ότι την αγόρασε νόμιμα από την Ταινιοθήκη της Τσεχοσλοβακίας, όταν η τελευταία διαλύθηκε μετά την ανατροπή του σοσιαλισμού.  Ο ιδιώτης δε ζει πια, αλλά, σύμφωνα με τον Μάνο Ζαχαρία, το αρνητικό της ταινίας βρίσκεται σήμερα σε μια από τις ταινιοθήκες της Γαλλίας. Όλο το υπόλοιπο υλικό που γύρισε ο Ζαχαρίας με τον Σεβαστίκογλου και τον Μουσούρη, επί δύο χρόνια στο βουνό, έχει χαθεί -σύμφωνα πάντα με την μαρτυρία του Μάνου Ζαχαρία.

Το ΚΚΕ και ο ‘Ριζοσπάστης‘ πληροφορούνται την ύπαρξη της ταινίας, τουλάχιστον πριν τον Μάρτιο του 2001, όπως προκύπτει από αυτό εδώ το άρθρο του Ριζοσπάστη με τίτλο ‘Ο εμφύλιος με το φακό του ΔΣΕ!‘, στις 3 Μαρτίου του 2001, κλικ εδώ. Ο ‘Ριζοσπάστης’, αργότερα, δίνει δωρεάν ένα αντίγραφο της ταινίας, με τους ουγγρικούς υπότιτλους και με το σπικάζ, από τον ίδιο τον Μάνο Ζαχαρία, στα ελληνικά, στις 13 Φεβρουαρίου του  2005, κλικ εδώ.

Ομως, σύμφωνα με κάποιες μαρτυρίες από ανθρώπους που έχουν δει πρόσφατα την πρωτότυπη ταινία, ο ‘Ριζοσπάστης’ και το ψαλίδι της λογοκρισίας του έχουν επέμβει στο φιλμ, με αποτέλεσμα να λείπουν περίπου ένα με δύο λεπτά, τουλάχιστον. Κάποιοι κάνουν λόγο για κάποια πλάνα σχετικά με τον Μάρκο Βαφειάδη, που τα έφαγε τελικά το σκοτάδι της ωμής επέμβασης πάνω στο υλικό.

Αυτήν την κόπια, λοιπόν, με τους ουγγρικούς υπότιτλους, όπως ακριβώς δόθηκε από τον ‘Ριζοσπάστη’ διάρκειας 25.38, με το πρωτότυπο σπικάζ του Μάνου Ζαχαρία, μπορείτε να δείτε παρακάτω:

[Σημείωση: Οσοι/ες γνωρίζουν από torrents, μπορούν να κάνουν κλικ εδώ]

 

Η δεύτερη ταινία, από την Γιουγκοσλαβία.

Την ίδια ακριβώς χρονική περίοδο, τα κρατικά κινηματογραφικά συνεργεία της Γιουγκοσλαβίας με την υποστήριξη της εταιρείας ‘Avala Film‘, με έδρα το Βελιγράδι, υλοποιούν μια άλλη ταινία, σε σενάριο και σκηνοθεσία Radivoje Lola Djukic, με γυρίσματα εντός της Γιουγκοσλαβίας, και με τό ίδιο ακριβώς θέμα (ή έστω, ελαφρώς διαφορετικό -η διαφορά είναι στην εθνικότητα των παιδιών του ‘παιδοφυλάγματος‘ και στις χώρες που τα φιλοξένησαν).

Σύμφωνα με κάποιες πηγές ο τίτλος της ταινίας είναι ‘Τα παιδιά της Ελλάδας‘, σύμφωνα με κάποιες άλλες πηγές ο τίτλος είναι ‘Η έξοδος των προσφυγόπουλων παιδιών από την Αιγαιακή Μακεδονία‘.  Οι διαφορές στον τίτλο, και τα όσα αυτές νοηματοδοτούν είναι προφανείς. Το εκπληκτικό είναι ότι οι δύο ταινίες, που σύμφωνα με όλες τις πηγές γυρίστηκαν ανεξάρτητα η μία από την άλλη είναι όμοιες σε πολύ μεγάλο βαθμό. Ιδιο κόνσεπτ, ίδια αφήγηση, ίδιο στόρι, ίδια διάρθρωση, πανομοιότυπες σκηνές, ακόμη και κάποια σημεία της μουσικής (όπως π.χ. ο διασκευασμένος ‘Υμνος του ΕΛΑΣ’), όλα μοιάζουν σε υπερβολικό βαθμό.

Η ταινία αυτή είναι γυρισμένη εξ ολοκλήρου στη Γιουγκοσλαβία. Ολες οι σκηνές με τα χωριά που αντιμετωπίζουν τις συνέπειες από τις μάχες του Εμφυλίου στην Ελλάδα, είναι στημένες. Οι ηθοποιοί και λοιποί συμμετέχοντες είναι όλοι Γιουγκοσλάβοι, ενώ κάποιες σκηνές από καψίματα χωριών, κατστροφές κ.λπ. είναι καθαρό πως αποτελούν εμβόλιμα πλάνα από άλλες ταινίες.

Και οι δύο ταινίες βρίσκονταν επί 50+ χρόνια σε κάποιο σκοτεινό κρατικό αρχείο.

Ομως οι ομοιότητες δεν σταματούν εδώ. Η γιουγκοσλαβική ταινία αποσύρθηκε, μάλλον σιωπηλά, και προφανώς λόγω των συμφωνιών των κυβερνήσεων Ελλάδας και Γιουγκοσλαβίας να μην ανακινούν το ‘ανύπαρκτο μακεδονικό ζήτημα‘. Θα χρειαζόταν να περάσουν επίσης 50 και περισσότερα χρόνια, για να δει το φως των προβολέων και αυτή η δεύτερη ταινία, όπως και η πρώτη.

Ακριβώς όπως και η πρώτη ταινία του ΔΣΕ, αυτή η δεύτερη πραγματεύεται το ζήτημα των παιδιών που φυγαδεύτηκαν από τις εμπόλεμες ζώνες του ελληνικού Εμφυλίου πολέμου, το ‘παιδοφύλαγμα‘. Οι ειδυλλιακές συνθήκες των παιδιών στα ιδρύματα που φιλοξενούνται καταλαμβάνουν μεγάλο μέρος του φιλμ. Στο τέλος της ταινίας υπάρχουν κάποιες σκηνές, στις οποίες τα παιδιά, Ελληνόπουλα και Μακεδονόπουλα, σε μια γιορτή τους, φωνάζουν εν χορώ:

– Ζήτω ο Δημοκρατικός Στρατός και ο Στρατηγός Μάρκος (Βαφειάδης).

– Ζήτω ο αρχηγός του ελληνικού λαού σύντροφος Νίκος Ζαχαριάδης.

– Ζαχαριάδης!!! Μάρκος!!! Ζαχαριάδης!!! Μάρκος!!!

– Εξω οι Αγγλοαμερικάνοι ιμπεριαλιστές από την χώρα μας!

– Θα τους διώξομε! Θα τους διώξομε! Θα τους διώξομε!

Κατόπιν όλων αυτών, αλλά και από κάποιες βάσιμες μαρτυρίες, μπορούμε να υποθέσουμε, ότι μάλλον οι κομμένες, από το ΚΚΕ, σκηνές της πρώτης ταινίας αφορούσαν τον Μάρκο Βαφειάδη.

Η γιουγκοσλαβική ταινία, με σπικάζ σε σερβοκροατική γλώσσα, σε δύο μέρη: