Μετά 69 χρόνια, η μοναδική ανφάς χαμένη φωτογραφία με το κομμένο κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη από τον φανοστάτη της πλατείας στα Τρίκαλα + Βιβλιογραφία

[Πρωθυστερόγραφο: Υπενθυμίζουμε την ‘Πολιτική Αναδημοσιεύσεων‘, την οποία, παρακαλούμε διαβάστε την, σε περίπτωση αντιγραφής του άρθρου –ευχαριστούμε. Φυσικά, αναδημοσιεύσεις και reblog, με αναφορά στην πηγή, είναι πάντα ευπρόσδεκτες].

«Γύρω από τα κρεμασμένα κεφάλια οι παρακρατικοί βάραγαν νταούλια και κέρναγαν από νταμιζάνες κρασί. Aς μην επιχαίρουν οι εχθροί του. Κανείς δεν δικαιούται να υπερηφανευτεί ότι έπιασε ζωντανό, ότι νίκησε ή ότι σκότωσε τον αρχηγό του ΕΛΑΣ. O Άρης αποχώρησε μόνος του. H αυτοκτονία είναι μια πράξη οριστική και τελεσίδικη, που ουδείς δικαιούται να κρίνει, να εξάρει ή να καταδικάσει. Είναι απολύτως προσωπική και μυστηριώδης. Και επειδή ποτέ δεν στερείται νοήματος, ήταν το ύστατο διάβημα του αυτόχειρα προς τους Έλληνες.Tα τρία χρόνια ελευθερίας στα βουνά δεν ήταν όνειρο, αλλά μια υποθήκη για το μέλλον».

Ετσι περιγράφει ο Διονύσης Χαριτόπουλος την γνωστή σκηνή στην πλατεία των Τρικάλων (από ένα πολύ καλό αφιέρωμα, εδώ), και σήμερα, που προσγειώθηκε στο γραφείο μας αυτή η χαμένη φωτογραφία, η πρώτη μας σκέψη, ασφαλώς, ήταν πως θα έπρεπε να μοιραστούμε αυτό το μοναδικό ντοκουμέντο ιστορικής/ταξικής μνήμης.

Το κομμένο κεφάλι του Αρη Βελουχιώτη. Στη φωτογραφία, φαίνεται και το οριζόντιο δοκάρι του φανοστάτη

___

Δεν έχουμε να προσθέσουμε πολλά. Γνωρίζουμε ότι είχε σταλεί γύρω στις 18-20 Ιουνίου 1945 στην εφημερίδα ‘Ακρόπολις’ από τον ανταποκριτή της, με σκοπό να δημοσιευτεί.

[UPDATE 20/03/2014:
Τελικά, όπως μάθαμε λίγες μέρες μετά τη δημοσίευση του άρθρου, πράγματι η φωτογραφία είχε δημοσιευτεί στο φύλλο της ‘Ακρόπολης’ στις 21/06/1945. Να σημειώσουμε εδώ, ότι αυτό το γεγονός (πως τελικά δημοσιεύτηκε) το γνωρίζαμε, αλλά δεν το είχαμε διασταυρώσει εκείνη την στιγμή που γράφαμε το άρθρο μας, γι αυτό και προτιμήσαμε τη διατύπωση «[…] με σκοπό να δημοσιευτεί», που ισχύει σε όλα τα ενδεχόμενα.
Επίσης, θα πρέπει να σημειώσουμε πως η ποιότητα στην αυθεντική εκτύπωση του φύλλου της ‘Ακρόπολης’ είναι πολύ χαμηλή, σε σχέση με την ποιότητα της φωτογραφίας που δημοσιεύσαμε εμείς, που είναι πολύ καθαρότερη, κι αυτό διότι η ‘δική’ μας φωτογραφία προέρχεται από ΑΛΛΗ ΠΗΓΗ και ΔΕΝ ΣΥΜΠΙΠΤΕΙ στις λεπτομέρειες με εκείνη από την Ακρόπολη (Προσοχή εδώ: Λέμε ‘στις λεπτομέρειες‘ και όχι στο ίδιο το κεφάλι, που είναι 100% όμοιο). Μαζί φαίνεται η πινακίδα που είχαν κρεμάσει στο δοκάρι, όπου διαβάζουμε (η ορθογραφία διατηρείται):

– ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ Ο Αρχηδίμιος του Ελληνικού Λαού

Τέλος UPDATE]

Με επιγραφή ‘Ο αρχιδήμιος του ελληνικού λαού’.

 

Το μόνο βέβαιο είναι, πως από το 1974 μέχρι τώρα, απ’ όταν επιτράπηκαν τα βιβλία για τον ΕΛΑΣ και για την Εθνική Αντίσταση και για τον Αρη Βελουχιώτη, ποτέ δεν έτυχε να δούμε τη συγκεκριμένη φωτογραφία, ούτε σε βιβλία, ούτε σε ντοκιμαντέρ, ούτε σε φωτογραφικά αφιερώματα, και, σίγουρα, δεν υπάρχει πουθενά στο διαδίκτυο, όπως όλες οι άλλες γνωστές φωτογραφίες από εκείνη την ημέρα.

Πότε και από ποιους διακινήθηκε για πρώτη φορά η φήμη πως ο Αρης Βελουχιώτης ήταν ομοφυλόφιλος

[Σ.Σ.: Διερεύνηση για ιστορικούς λόγους της σχετικής φήμηες και της ιστορικής της διαδρομής].

Επέτειος του θανάτου του Αρη Βελουχιώτη, σαν σήμερα πριν 67 χρόνια, στις 16 Ιουνίου του 1945, αν και όποιος μελετήσει προσεκτικά το time-line των τελευταίων στιγμών της ζωής του, ίσως καταλήξει στο ότι τις πρώτες πρωινές (νυχτερινές) ώρες της 16ης Ιουνίου ήταν ήδη νεκρός, και ότι αυτό συνέβη μάλλον αργά το βράδυ της 15ης Ιουνίου. Βέβαια, αυτά είναι λεπτομέρειες· το βέβαιον είναι ότι ο αποκεφαλισμός του Αρη και του Τζαβέλλα συνέβη με το φως της μέρας. Η πλέον αξιόπιστη μαρτυρία του αντάρτη Βαγγέλη Γκονέζου, όπως καταγράφηκε από το δημοσιογράφο Δημήτρη Γουσίδη, στην Τασκένδη, τέλη 1974 ή αρχές του 1975, για λογαριασμό της εφημερίδας ‘Τα Νέα’ (αργότερα, μέσα στο 1975, συμπεριλήφθηκε στο βιβλίο ‘Οπου ζεις, δεν πατρίζεις’, εκδόσεις Εξάντας, Αθήνα, 1975). Η μαρτυρία του δάσκαλου και έφεδρου αξιωματικού στην Αλβανία, αντάρτη Βαγγέλη Γκονέζου:

«Μείναμε εκεί τρεις ημέρες [Σ.Σ.: Σε μια σπηλιά, στην απέναντι πλευρά, αυτός και ο μαυροσκούφης Λέων, Γιάννης Νικόπουλος], δέκα μέτρα από τα πτώματα. Την άλλη μέρα κατέβηκε μια διμοιρία μαζί με τους δυο παρατηρητές τους δικούς μας, που είχαν συλλάβει. [Σ.Σ.: Ο ένας ήταν ο Σωτήρης Δράκος, ο άλλος ο Θωμάς Αρχιμανδρίτης]. Κόψανε το κεφάλι του Αρη, τα δυο χέρια από τους ώμους, τα πόδια από τα γόνατα. Του Τζαβέλλα του κόψανε το κεφάλι και το δεξί χέρι. Πήρανε τα ρούχα του Αρη, τον σκούφο, τον οπλισμό του. Τον άφησαν γυμνό με τη φανέλλα και το σώβρακο. Ο Αρης έμοιαζε σαν σπασμένη στάμνα»

Και μετά από όλα αυτά, η φήμη πως ο Αρης ήταν ομοφυλόφιλος. Λέγεται ότι η πρώτη σχετική αναφορά έγινε στο βιβλίο που κυκλοφόρησε το 1946 του Βρετανού Denys Hamson, από τους συμμετέχοντες στον Γοργοπόταμο, με τίτλο ‘We Fell Among Greeks’, Jonathan Cape, London, 1946, στις σελίδες 99-100. Το βιβλίο έχει μεταφραστεί και στα ελληνικά με τίτλο ‘Με τους Έλληνες στο Γοργοπόταμο’, εκδόσεις Ελληνική Ευρωεκδοτική, χωρίς χρονολογία (δεκαετία του 1980), και στις σελίδες 77-78, το πλήρες επίμαχο απόσπασμα έχει ως εξής.

«Η πρώτη μου εντύπωση από τον Αρη -ο οποίος αργότερα θα ήταν τόσο φιλικός μαζί μου όσο δεν ήταν ποτέ με οποιοδήποτε ξένο- ήταν δυσάρεστη. Μέσα σ’ εκείνες τις στιγμές κατάλαβα κάπως το ποιόν του -ήταν κάποιος που δεν σεβόταν ανθρώπους, ένας σκληρός, ψυχρός άντρας. Νομίζω πως ήταν ο πιο αδίστακτος άντρας που γνώρισα ποτέ, ο πιο σκληρός, ο πιο ψύχραιμος. Ήταν ένας πρώην δάσκαλος, που είχε καταδικαστεί στην Ελλάδα για ομοφυλοφιλικά αδικήματα και εκπαιδευμένος στη Σχολή Κομμουνιστών της Μόσχας, ένας έξυπνος, ικανός άντρας χωρίς καρδιά, χωρίς ανθρώπινη συμπόνια, ένας θαυμάσιος ψυχολόγος, ένας φανατικός αρχηγός.
Αργότερα, όταν τον γνώρισα καλύτερα, δεν είχα καμία αμφιβολία πως μετά από οινοποσία μαζί μου μιας ολόκληρης μέρας, μέσα στην πιο φιλική ατμόσφαιρα, θα με είχε κυριολεκτικό γδάρει ζωντανό αν νόμιζε πως αυτό τον συνέφερε. Εξακολουθούσε να είναι παιδεραστής και ήταν φανερό, γιατί είχε σχεδόν μυθική φυσιογνωμία -ήταν πολύ γενναίος- και πέθανε από βίαιο θάνατο το 1945, όταν ένας οπαδός του τον σκότωσε, αυτόν και το αγόρι σύντροφο του με μια χειροβομβίδα. Τα κεφάλια τους τα είχαν καρφώσει σε πασσάλους και τα είχαν εκθέσει στα Τρίκαλα της Θεσσαλίας.
Ηταν μια ζωηρή και σημαντική φυσιογνωμία σ’ αυτή την περίοδο της ελληνικής αντιστασιακής ιστορίας».

Η λεζάντα του Ηλία Πετρόπουλου για το γνωστό σκίτσο, από τον ‘Κουραδοκόφτη’: «Ο Ηλίας Πολίτης εδημοσίευσε, το 1973, αυτό το ‘ανήθικο’ σκίτσο εις βάρος του Βελουχιώτη, προκαλώντας την οργή των κνιτών. Το σκίτσο ανήκει στον Τέο Ρόμβο».

Γειά σας ταγματασφαλίτες, χωροφύλακες και χίτες

Γενιές ολόκληρες από δεξιούς και εθνικόφρονες αντιστασιακούς, π.χ. του ΕΔΕΣ ή της ΕΚΚΑ, αυτοί και οι απόγονοί τους, και επί πολλά χρόνια, κάνουν αγώνα, και διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ώστε η κοινή γνώμη, και ειδικά οι ιστορικοί, να μην τους ταυτίζουν με τους Χίτες της Οργάνωσης ‘Χ’ του Γεώργιου Γρίβα-Διγενή και με τα Τάγματα Ασφαλείας, τους γνωστούς Ράλληδες, τους Γερμανοτσολιάδες.

1944: Γερμανοτσολιάδες, Ιωάννης Πλυτζανόπουλος, Γ. Σγούρος και πιθανόν Θ. Σγούρος (Μπέμπης) πιθανόν πριν το μπλόκο στην Κοκκινιά.

Γενιές ολόκληρες από μέλη της ‘Χ’, και μέλη της οργάνωσης ΡΑΝ, αυτοί και οι απόγονοί τους, και επί πολλά χρόνια, κάνουν αγώνα, και διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ώστε η κοινή γνώμη, και ειδικά οι ιστορικοί, να μην τους ταυτίζουν με τα Τάγματα Ασφαλείας, τους γνωστούς Ράλληδες, τους Γερμανοτσολιάδες. (Ο στενός συνεργάτης του Γρίβα, Νίκος Φαρμάκης, μεγαλοστέλεχος της ‘Χ’ και πρωταγωνιστής στα Δεκεμβριανά, έτσι τους έχει αποκαλέσει σε ντοκιμαντέρ, ‘ταγματαλήτες‘, επί λέξει).

Και γενιές ολόκληρες από άνδρες της Χωροφυλακής, έφεδροι, εθελοντές άνευ θητείας και μόνιμοι, αυτοί και οι απόγονοί τους, και επί πολλά χρόνια, κάνουν αγώνα, και διαρρηγνύουν τα ιμάτιά τους, ώστε η κοινή γνώμη, και ειδικά οι ιστορικοί, να μην τους ταυτίζουν με τους Χίτες της Οργάνωσης ‘Χ’ του Γεώργιου Γρίβα-Διγενή και με τα Τάγματα Ασφαλείας, τους γνωστούς Ράλληδες, τους Γερμανοτσολιάδες.

Ομως, η λαϊκή μούσα, η φιλική, η δική τους λαϊκή μούσα, μάλλον έχει άλλη γνώμη.
Στα τραγούδια, που έχουν μείνει γνωστά με το γενικό όρο ‘Χίτικα‘, συναντάμε την πλήρη ταύτιση των τριών αυτών κατηγοριών.
Και βλέπουμε να μπαίνουν στην ίδια κατηγορία οι Χίτες, οι Ταγματασφαλήτες και οι Χωροφύλακες άνευ θητείας, που λέγανε.

Ο λαϊκός υμνωδός δεν αφήνει αμφιβολίες, το λέει καθαρά

Γειά σας ταγματασφαλίτες,
χωροφύλακες και χίτες

λέει το τραγούδι.
Ας το δούμε ολόκληρο. Είναι το τραγούδι του Βαγγέλη Μαγγανά:

Απ’ όλα τα αποσπάσματα
Του Μαγγανά μ’ αρέσει,
που έχει τις σφαίρες σταυρωτά,
τ’ αυτόματο στη μέση.

Γεια σου Μαγγανά μου, γεια σου
με τους Χίτες τα παιδιά σου.

Με τι καρδιά ρε Μαγγανά στη Καλαμάτα μπήκες
και έσπασες τις φυλακές και έβγαλες τους Χίτες.

Γειά σας ταγματασφαλίτες,
χωροφύλακες και χίτες

Δεν είμαστε κομμουνισταί, ούτε και λαοκράται
ειμαστε ελληνόπουλα, Χίτες, επαναστάται.

Γεια σου Μαγγανά μου, γεια σου
με τους Χίτες τα παιδιά σου.

Το βλέπεις ‘κείνο το βουνό, πουλιά δεν τ’ ανεβαίνουν
μα του Βαγγέλη τα παιδιά τ’ ανεβοκατεβαίνουν.

Γεια σου Μαγγανά μου, γεια σου
να χαρείς το απόσπασμά σου.

Και σε μια άλλη εκδοχή, τα πράγματα γίνονται πολύ μοβόρικα

Το βλέπεις ‘κείνο το βουνό το πιο ψηλό απ’ τα άλλα;
Εκεί θα στήσει ο Μαγγανάς κομμουνιστών κρεμάλα

# Του Μαγγανά

Στον ίδιο σκοπό, με την ίδια μουσική, το τραγούδι του Πάνου Κατσαρέα.

# Γειά σου Φίλε Κατσαρέα, με τη χίτικη παρέα

Ο Γεώργιος Ζάρας ήταν, βέβαια, διαφορετική περίπτωση από τους δύο παραπάνω, αλλά έχει κι αυτός το δικό του τραγούδι (είναι ο ‘χωροφύλακας’ του στίχου):

# Του Ζάρα

Τέλος, ένα τραγούδι, που θα μπορούσε να είναι αφιερωμένο σε οποιονδήποτε από τους παραπάνω, αλλά εμείς νομίζουμε ότι είναι το τραγούδι για τους ΕΔΕΣιτοράλληδες.

# Ποτέ να μη παραδοθείς στου Βελουχιώτη τα σκυλιά

Ο πραγματικός λόγος για τον οποίο γράφτηκε αυτό το άρθρο (τα τραγούδια και τα βίντεο ήταν … παράπλευρο ‘δώρο’!) είναι για να θυμίσουμε ότι επίσημα, πλέον, τα (προδοτικά, ακόμη και για τους Χίτες, ακόμη και για τους χωροφύλακες) Τάγματα Ασφαλείας βρήκαν τη θέση τους δίπλα στις υπόλοιπες δεξιές και ακροδεξιές και φιλομοναρχικές οργανώσεις, χάρη σε ένα βιβλίο.

Πρόκειται για το βιβλίο, έκδοση της ‘Πανελλήνιας Συνομοσπονδίας Εθνικών Αντιστασιακών Οργανώσεων’, με τίτλο ‘Η Εθνική Αντίσταση των Ελλήνων‘, Αθήνα, 2001, μια εθνικόφρων έκδοση με φιλοδοξίες απάντησης στην αναγνώριση της εαμικής Αντίστασης. Ανάμεσα σε όλες τις γνωστές και αναγνωρισμένες οργανώσεις της Εθνικής Αντίστασης, όπως ο ΕΔΕΣ και η ΕΚΚΑ, φιγουράρουν πλέον και τα Τάγματα Ασφαλείας.

Αλήθεια, πως θα ένοιωθαν, άραγε, οι πατριώτες του ΕΔΕΣ και της ΕΚΚΑ αν μάθαιναν ότι τους ‘τιμούν’ στην ίδια έκδοση, από κοινού με τους ράλληδες ταγματαλήτες γερμανοτσολιάδες;