Τα τρία ‘τελευταία σημειώματα’ του Ναπολέοντα Σουκατζίδη: Δείτε τα αυθεντικά ιστορικά τεκμήρια

[Πρωθυστερόγραφο: Υπενθυμίζουμε την ‘Πολιτική Αναδημοσιεύσεων‘, την οποία, παρακαλούμε διαβάστε την, σε περίπτωση αντιγραφής του άρθρου –ευχαριστούμε. Φυσικά, αναδημοσιεύσεις και reblog, με αναφορά στην πηγή, είναι πάντα ευπρόσδεκτες].

Για την ταινία του Παντελή Βούλγαρη «Το τελευταίο σημείωμα» που έχει θέμα της την εκτέλεση των διακοσίων κομμουνιστών στην Καισαριανή την Πρωτομαγιά του 1944, και ειδικότερα την ηρωική μορφή του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, διαβάζουμε στην HuffPost:

«Ο Σουκατζίδης όμως δεν άφησε μόνο ένα σημείωμα πριν την εκτέλεσή του. Η ταινία αναφέρεται σε ένα ακόμα αποχαιρετιστήριο σημείωμα, προς τον πατέρα του, αλλά υπήρξε κι ένα τρίτο που δεν αναφέρεται στην ταινία: ο Ναπολέων το απηύθυνε στην αδερφή της αρραβωνιαστικιάς του, την πολύ αγαπητή του Μαρία Λιουδάκι, ένα είδος μέντορά του, σπουδαία μάρτυρα κι αυτή της εθνικής αντίστασης».

Εχουμε τη χαρά να παρουσιάσουμε τα δύο από τα τρία αυθεντικά σημειώματα του Ναπολέοντα Σουκατζίδη, γραμμένα λίγες ώρες πριν την εκτέλεσή του, μαζί με τους 200 κομμουνιστές στη Καισαριανή, την Πρωτομαγιά του 1944:

Στην αρραβωνιαστικιά του:

«Δίδα Χαρά Λιουδάκη, καθηγήτρια Αναμορφωτικής Σχολής Θηλέων, Δρομοκαΐτιον, Αθήναι.
Η τελευταία μου σκέψη μαζί σου. Θάθελα να σε κάνω ευτυχισμένη. Να βρεις σύντροφο της ζωής σου άξιό σου άξιό μου.
Κάτι ενθύμια θα σου δώσει ο Ζήσης».

Ναπολέων Σουκατζίδης: Σημείωμα προς την αρραβωνιαστικιά του Χαρά Λιουδάκι, Πρωτομαγιά 1944.

 

Στην κουνιάδα του:

«Δίδα Μαρία Λιουδάκη. Ιεράπετρα Κρήτης.
Αδελφούλα μου, πάω για εκτέλεση. Σε λάτρευα πολύ, όσο λάτρευα και τη γυναίκα μου. Δεν μπόρεσα να σάς κάνω ευτυχισμένες. Λίγη αγάπη στον μπαμπά όσο να ζει. Γειά σου, γειά σου λατρευτή μου αδελφούλα.
Ναπολέων 1-5-44».

Ναπολέων Σουκατζίδης: Σημείωμα προς την αδερφή της αρραβωνιαστικιάς του, Μαρία Λιουδάκι, Πρωτομαγιά 1944.

 

Για το τρίτο σημείωμα, προς τον πατέρα του, βρίσκουμε το κείμενο σε ένα βιβλίο που γράφτηκε επί χούντας, αλλά μπόρεσε να κυκλοφορήσει μόνο μετά την πτώση της, φυσικά, στα τέλη του 1974:

Δύο μαζικές εκτελέσεις Ελλήνων Εβραίων στην κατεχόμενη Θεσσαλονίκη, πριν ή παράλληλα με το Ολοκαύτωμα

«Θέλω να μου προσκομίσετε τα ονόματα των Καθολικών ή των Εβραίων που έπεσαν στο έπος της Αλβανίας. Είναι θέμα αίματος και θυσίας. Εμείς θα σκοτωνόμαστε και οι άλλοι θα απολαμβάνουν τις ελευθερίες; Να πάνε εκεί που είναι η πατρίδα τους» είχε δηλώσει ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης (τότε Αλεξανδρουπόλεως) Ανθιμος Ρούσσας, σύμφωνα με την εφημερίδα Αυγή, 27/08/2000.

Αργότερα, μίλησε για ‘αδιάψευστα αρχεία‘, σε σχέση με το θέμα της διαρπαγής των εβραϊκών περιουσιών από την χριστιανική πλειοψηφία της πόλης («Ούτε ποτέ επί τόσα χρόνια, από την περίοδο του πολέμου και μετά, διετυπώθη ποτέ κατηγορία για την αρπαγή περιουσιών από Ελληνες χριστιανούς εις βάρος Ελλήνων Εβραίων. Η απηκριβωμένη ιστορική αλήθεια είναι αυτή για τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης και επ’ αυτού τα αρχεία στην Ιερά Μητρόπολή μας είναι αδιάψευστα»), βλ. Καθημερινή, 26/08/2008.

Δεν γνωρίζουμε αν ο σεβασμιότατος άλλαξε απόψεις, βλέποντας λ.χ. τα πραγματικά ‘αδιάψευστα στοιχεία‘, όπως ‘Τα Συντάγματα Κοέν, Η ελληνοεβραϊκή συμμετοχή στον Β’ΠΠ‘, μάλλον όχι, αν κρίνουμε από την συνεχιζόμενη άρνησή του και μια ροπή σε θεωρίες συνωμοσίες, στις οποίες συνδέει μεταξύ τους άσχετα γεγονότα όπως τη φήμη για ‘μαζικές αγορές μακεδονικής γης ή την παραλιακή λεωφόρο Νίκης από Εβραίους’ με ένα … ιστορικό συνέδριο, και μάλιστα σε πανεθνικό τηλεοπτικό δίκτυο και από τον άμβωνα της Μητρόπολης..

Θα έφτανε ίσως να έριχνε μια ματιά στους καταλόγους Ελλήνων Εβραίων στρατιωτών και στις θυσίες τους (220 νεκροί και 3.743 τραυματίες, μεταξύ τους 186 ανάπηροι πολέμου) που υπάρχουν -αν και ημιτελείς- από πολύ παλιά, λ.χ. εδώ από περιοδικό Χρονικά του 1993.

Εβραίοι αξιωματικοί και οπλίτες που φονεύθησαν ή εξαφανίστηκαν κατά τπν ελληνοϊταλικό και ελληνογερμανικό πόλεμο 1940-1941, Περιοδικό ‘Χρονικά’, τχ #128, Νοέμβριος 1993, σσ 9-13.

ΕΠΟΝίτες και Αετόπουλα στην Πλατεία Αριστοτέλους, άνδρες του ΕΛΑΝ και Εφεδροελασίτες στη Λεωφόρο Νίκης και Ινδοί Σιχ στο λιμάνι: Οι άγνωστες φωτογραφίες του Jean Lieberg από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, 30 Οκτωβρίου 1944

[Πρωθυστερόγραφο: Υπενθυμίζουμε την ‘Πολιτική Αναδημοσιεύσεων‘, την οποία, παρακαλούμε διαβάστε την, σε περίπτωση αντιγραφής του άρθρου -ευχαριστούμε. Φυσικά, αναδημοσιεύσεις και reblog, με αναφορά στην πηγή, είναι πάντα ευπρόσδεκτες].

Οι άγνωστες φωτογραφίες του Jean Lieberg από την απελευθέρωση της Θεσσαλονίκης, 30 Οκτωβρίου 1944:
ΕΠΟΝίτες και Αετόπουλα στην Πλατεία Αριστοτέλους, άνδρες του ΕΛΑΝ και Εφεδροελασίτες στη Λεωφόρο Νίκης και Ινδοί Σιχ στο λιμάνι

Στις 30 Οκτωβρίου του 1944 απελευθερώθηκε η Θεσσαλονίκη από τους Ναζί κατακτητές. Η προσπάθεια φορέων της Θεσσαλονίκης να γιορτάζουμε πλέον την απελευθέρωση της πόλης, –δηλαδή το τέλος του πολέμου κι όχι την αρχή– έχει αποδώσει, (βλ. λ.χ. ‘Ετοιμη να γιορτάσει για πρώτη φορά η Θεσσαλονίκη την απελευθέρωση της από τους ναζί‘, ThessNews, 09/09/2016), συνεπώς μια μικρή συνεισφορά με μια σειρά μάλλον άγνωστων -τουλάχιστον διαδικτυακά- φωτογραφικών ντοκουμέντων θα είναι, υποθέτουμε, ευπρόσδεκτη.

Πρόκειται για τα φωτογραφικά ντοκουμέντα του Jean Lieberg (καθηγητής και τελωνειακός επιθεωρητής, 1897-1985), του Σουηδού εκπροσώπου της ‘Ελληνικής Επιτροπής’ του Ερυθρού Σταυρού και διευθυντή των γραφείων του στην κατοχική Θεσσαλονίκη, από τον Μάιο μέχρι τον Δεκέμβριο του 1944. Προέρχονται από το βιβλίο ‘Θεσσαλονίκη 1944, Τα φωτογραφικά ντοκουμέντα του Jean Lieberg’ (Φωτογράφιση: Jean Lieberg, Επιμέλεια: Mats Lieberg & Ευάγγελος Χεκίμογλου), εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1999, 139 σελ., ISBN 960-12-0758-9

Το εξώφυλλο της έκδοσης: Θεσσαλονίκη 1944, Τα φωτογραφικά ντοκουμέντα του Jean Lieberg (Φωτογράφιση: Jean Lieberg, Επιμέλεια: Mats Lieberg & Ευάγγελος Χεκίμογλου), εκδόσεις University Studio Press, Θεσσαλονίκη, 1999, 139 σελ., ISBN 960-12-0758-9.

 

Σπάνιο φωτογραφικό υλικό του Jean Lieberg, εκπροσώπου του σουηδικού Ερυθρού Σταυρού στη Θεσσαλονίκη του 1944, παρουσιασμένο και σχολιασμένο από το γιο του και τον Ευάγγελο Χεκίμογλου. Το υλικό του συνοδεύουν τρία γραπτά ντοκουμέντα: μία αναφορά στον Ερυθρό Σταυρό, αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Lieberg και ένα κείμενο από την επίσκεψή του στο Αγιο Όρος.

Η ‘Ελληνική Επιτροπή’ του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού ήταν μια σουηδική πρωτοβουλία για το ‘σπάσιμο’ του αποκλεισμού που είχε επιβληθεί απ’ τους συμμάχους την πρώτη περίοδο της Κατοχής. Οι ΗΠΑ και η Μεγάλη Βρετανία ζήτησαν από την Σουηδία εχέγγυα ώστε η αποστολή τροφίμων και ανθρωπιστικής βοήθειας να μην ευνοήσει τις κατοχικές δυνάμεις. Οι Γερμανοί δεν είχαν κάποια αντίρρηση, όμως οι Ιταλοί δεν ήθελαν να αναλάβουν το έργο αποκλειστικά μόνοι τους οι άνθρωποι της σουηδικής κυβέρνησης. Οι Σουηδοί πρότειναν να συμπεριληφθούν στη διοίκηση της ‘Ελληνικής Επιτροπής’ και κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Ελβετίας, συμφώνησαν όλοι σε αυτό, κι έτσι η κοινή σουηδο-ελβετική οργάνωση ήταν γεγονός, με έδρα τη Γενεύη, με 30 Σουηδούς και Ελβετούς αντιπροσώπους στο ελληνικό έδαφος, και με πάνω από 5.000 Ελληνες εργαζόμενους, συνολικά, μέχρι τη λήξη του πολέμου, η προσφορά της στην αντιμετώπιση της πείνας και στη σωτηρία χιλιάδων ζωών ήταν πολύ σημαντική.

Μπλόκο της Κοκκινιάς: Οι γερμανοτσολιάδες που μάτωσαν την πλατεία της Οσίας Ξένης, τα πτώματα στη μάντρα των εκτελέσεων και άλλες ιστορίες δωσιλογικής εθνικοφροσύνης: Φωτογραφίες

17 Αυγούστου 1944. Το μπλόκο της Κοκκινιάς. Από τις τέσσερις οργανώσεις του ΕΑΜ στον Πειραιά, το ΕΑΜ Κοκκινιάς ήταν η πιο δυνατή και η πιο μαζική. Εξι μήνες προσπαθούσαν Γερμανοί και ταγμασφαλήτες να πατήσουν πόδι, από το πρώτο μπλόκο, τον Μάρτιο της ίδιας χρονιάς, το προσπαθούσαν, όμως ο οργανωμένος λαός με τα φρουραρχεία του ΕΛΑΣ τους απωθούσαν συνεχώς. Ετσι, χρειάστηκε μεγάλη προετοιμασία από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους, και συγκέντρωση μεγάλης δύναμης πυρός εκείνη τη μέρα του Αυγούστου για να καταφέρουν οι υποτακτικοί του Walter Schimana (Βάλτερ Σιμάνα) να πατήσουν πόδι στην Κοκκινιά.

Κάποιες σκηνές είχαμε περιγράψει στο άρθρο μας ‘Μιχάλης Νικολινάκος – Ο σεμνός ζεν πρεμιέ και αγωνιστής της Εθνικής Αντίστασης, από το μπλόκο της Κοκκινιάς στη μεγάλη οθόνη‘, και κάποιους πρωταγωνιστές στο άρθρο ‘Το δελτίο προγραφών και καταγγελιών με τους στοχοποιημένους από την ΟΠΛΑ προδότες – Η ‘κόκκινη βία’ [*] της εφημερίδας ‘Κατηγορώ’, έκδοση της ΚΟΑ του ΚΚΕ, Αθήνα, 1944‘

Ας δούμε μερικές ιστορίες από εκείνες τις μέρες.

# Αυτή η φωτογραφία δείχνει μια μονάδα των Ταγμάτων Ασφαλείας Αθηνών με τους διοικητές τους Ιωάννη Πλυτζανόπουλο και Γ. Σγούρο:

1944: Γερμανοτσολιάδες, Ιωάννης Πλυτζανόπουλος, Γ. Σγούρος και πιθανόν Θ. Σγούρος (Μπέμπης) πιθανόν πριν το μπλόκο στην Κοκκινιά.

 

Διόλου απίθανο να εικονίζονται οι συγκεκριμένοι άνδρες του Βάλτερ Σιμάνα που αιμοτοκύλισαν τη συνοικία εκείνη τη μέρα του Αυγούστου του 1944. Αντιμετώπισαν αντίσταση, όμως.

# Ενα από τα φρουραρχεία του ΕΛΑΣ στις 17 Αυγούστου 1944. Μια ταράτσα στην οδό Κυδωνιών (σημερινή Πέτρου Ράλλη). ΕΛΑΣίτες που αμύνονται στήνουν μυδράλλιο.

Φωτογραφία ντοκουμέντο: Μια ταράτσα στην οδό Κυδωνιών (σημερινή Πέτρου Ράλλη). ΕΛΑΣίτες στήνουν μυδράλλιο έτοιμοι να αμυνθούν.

Ιστορίες επιβίωσης από το Ολοκαύτωμα: Τρεις Εβραίοι αντιστασιακοί στο αεροδρόμιο Τατοΐου: Κάρολος Μορντόχ, Νικ Μενασέ, Σαμ Πεσάχ

Καταθέτουμε την υπόθεση αυτή, με όσο στοιχεία μπορέσαμε να βρούμε, και με την προοπτική κάποιος άλλος να γνωρίζει ή να θελήσει να ψάξει για περισσότερα:

Στα μέσα του 1942, συνελήφθησαν για κάποιο σαμποτάζ είκοσι Πειραιώτες. Ανάμεσά τους και ο δικηγόρος Κώστας Αθανασιάδης, προπολεμικά ειδικευμένος στα εργατικά ζητήματα και στέλεχος της Αντίστασης. Η Ασφάλεια παρέδωσε τους αγωνιστές στους Γερμανούς, οι οποίοι τους έκλεισαν στις Φυλακές Αβέρωφ. Από εκεί, μαζί με άλλους 37 τους έστειλαν στις Φυλακές Αίγινας το 1943. Από εκεί είναι και η φωτογραφία, στην οποία όλα τα ονόματα όλων των εικονιζόμενων είναι γνωστά και έχουν δημοσιευθεί στο βιβλίο του Σίμου Μιχαηλίδη ‘Το ΕΑΜ Πειραιά’, αυτοέκδοση, Πειραιάς, 1987.

Στη φωτογραφία των 57 κρατουμένων αντιστασιακών από τις φυλακές Αίγινας του 1943, διακρίνονται και τρεις Εβραίοι: Ο Κάρολος Μορντόχ (32 χρονών τότε), 6ος από αριστερά στην επάνω σειρά, Νικ Μενασέ (35 χρονών τότε), 2ος από δεξιά στην επάνω σειρά, και Σαμ Πεσάχ (40 χρονών τότε), 3ος από αριστερά στην δεύτερη καθιστή σειρά, με τον μπερέ

 

Ο Κώστας Τσινάρης, στέλεχος επίσης του ΕΑΜ Πειραιά, ανέφερε την περίπτωση των τριών αυτών Εβραίων που ήταν οργανωμένα μέλη της Αντίστασης στον συγγραφέα του βιβλίου: Κάρολος Μορντόχ, Νικ Μενασέ και Σαμ (Σάμης) Πεσάχ.

Κατόπιν τους μετέφεραν ξανά στις φυλακές Αβέρωφ. Ο συγγραφέας θυμάται πως μια μέρα ξαφνικά, τους κλείσανε στο κελί μελλοθανάτων για να τους εκτελέσουν (;) όπως συνήθως τα ξημερώματα,

«Ολη τη νύχτα μείναμε άγρυπνοι, περιμένοντας την εκτέλεσή τους. Κάποτε ξημέρωσε, για καλά, σημάδι πως δεν θα τους εκτελέσουν, τουλάχιστον για κείνην την μέρα. Οταν ειδωθήκανε με τους άλλους, όλοι διαπίστωσαν πως τα μαλλιά τους είχαν ασπρίσει απότομα».

Τελικά δεν τους εκτέλεσαν και τους έστειλαν στο στρατόπεδο Τατοΐου (Δεκελείας). Εμειναν εκεί γύρω στα δύο χρόνια και φαίνεται ότι απολύθηκαν όταν οι Γερμανοί διέλυσαν το στρατόπεδο στις 16 Σεπτέμβρη 1944.

Ο τρόπος με τον οποίο γλίτωσαν την αποστολή στην Πολωνία και το Ολοκαύτωμα δεν είναι πλήρως διευκρινισμένος. Φαίνεται ότι σημαντικό ρόλο έπαιξε η μεταφορά τους (προτού αρχίσουν οι διώξεις των Εβραίων στην Αθήνα) στο στρατόπεδο Τατοΐου και κατόπιν, μια σειρά ευνοϊκών συμπτώσεων. Το στρατόπεδο Τατοΐου φτιάχτηκε πριν από το Χαϊδάρι. Χρησιμοποιήθηκε λιγότερο ως χώρος ανάκρισης και μεμονωμένων εκτελέσεων από τους Γερμανούς κατακτητές και περισσότερο για να στεγάζει τους κρατούμενους-εργάτες του διπλανού αεροδρομίου Τατοΐου, που ήταν χωρισμένοι σε συνεργεία.

Στο αεροδρόμιο υπήρχαν και γερμανικές και ιταλικές μονάδες αεροπορίας. Οι έγκλειστοι χρησιμοποιούνταν σε διάφορες σκληρές εργασίες και φαίνεται πως οι Γερμανοί υπολόγιζαν στην πείρα τους κι έτσι οι συνθήκες δεν ήταν τόσο απάνθρωπες όσο σε άλλα στρατόπεδα συγκέντρωσης. Οι διοικητές ήταν σχετικά ελαστικοί. Οι περίπου 300 κρατούμενοι-εργάτες έμεναν ανά σαράντα σε οχτώ παράγκες. Πολλοί, όπως και ο αφηγητής Κώστας Τσινάρης, έμειναν πάνω από δύο χρόνια εκεί. Τον τελευταίο χρόνο της Κατοχής, η διοίκηση αποτελούνταν από αξιωματικούς-απομεινάρια του ανατολικού μετώπου, και ο τελευταίος διοικητής (όταν είχαν αρχίσει οι διώξεις των Εβραίων και στην Αθήνα) ήταν ένας αδιάφορος Αυστριακός, που τους φέρθηκε αρκετά ανθρώπινα. Αφού λοιπόν, σε μια αεροπορική μονάδα υπάρχει ένα μόνο δόγμα, το δόγμα ‘κάνω οτιδήποτε γιια να πετάνε τα αεροπλάνα’, φαίνεται ότι η διοίκηση του στρατοπέδου χρειάζονταν τους συγκεκριμένους κρατούμενους-εργάτες και την πείρα τους στις σχετικές εργασίες, συνεπώς δεν τους πείραζαν -αλλά και δεν τους άλλαζαν, με αποτέλεσμα οι τρεις Εβραίοι αντιστασιακοί να ‘ξεχαστούν’, ίσως, και να επιβιώσουν.

Ηχογράφηση του 1966 το υποτιθέμενο τελευταίο δραματικό ανακοινωθέν από το ραδιόφωνο, όταν οι Γερμανοί εισέρχονταν «εις την έρημον πόλιν με τα κατάκλειστα σπίτια»

[Πρωθυστερόγραφο: Υπενθυμίζουμε την «Πολιτική Αναδημοσιεύσεων«, την οποία, παρακαλούμε διαβάστε την, σε περίπτωση αντιγραφής του άρθρου –ευχαριστούμε. Φυσικά, αναδημοσιεύσεις και reblog, με αναφορά στην πηγή, είναι πάντα ευπρόσδεκτες].

 

 

Ρίγησε, σήμερα, ο κ. Δένδιας, και το είπε στο twitter. Είναι 27η Απριλίου, και όλο και κάπου θα διαβάσουμε κάτι σαν αυτό:

Επιχειρώντας να δώσει κουράγιο στους θλιμμένους Αθηναίους, ο εκφωνητής του Ραδιοφωνικού Σταθμού Αθηνών Κωνσταντίνος Σταυρόπουλος μετέδιδε με τη χαρακτηριστική ένρινη φωνή του τις τελευταίες ελεύθερες φράσεις που μπορούσαν να ακουσθούν:

Εδώ ελεύθεραι ακόμα Αθήναι…

Έλληνες! Οι Γερμανοί εισβολείς ευρίσκονται εις τα πρόθυρα των Αθηνών.

Αδέλφια! Κρατήστε καλά μέσα στην ψυχή σας το πνεύμα του μετώπου.

Ο εισβολεύς εισέρχεται με όλας τας προφυλάξεις εις την έρημον πόλιν με τα κατάκλειστα σπίτια.

Έλληνες! Ψηλά τις καρδιές!

Κι εμείς όλοι, πόσες φορές έχουμε ακούσει την τελευταία δραματική εκφώνηση του Κώστα Σταυρόπουλου, λίγο πριν εισέλθουν οι Γερμανοί στην Αθήνα, όπως και την άλλη, με το ‘πρώτο πολεμικό ανακοινωθέν’ της 28ης Οκτωβρίου, που, παραδόξως, ηχητικά μοιάζει πολύ με το προηγούμενο: Ιδιος εκφωνητής, ίδιος φτιαχτός ‘θόρυβος’ σαν από παλιό δίσκο από πίσω, ίδιο συναίσθημα. Διότι φτιάχτηκαν μαζί.

Το χειρόγραφο του Κώστα Σταυρόπουλου με το ‘Πολεμικό Ανακοινωθέν 28ης Οκτωβρίου 1940’, «όπως το θυμόταν», όμως το 1966.

 

Το χειρόγραφο του Κώστα Σταυρόπουλου με την ‘τελευταία εκφώνηση’ πριν την είσοδο των Γερμανών στις 27 Απριλίου 1941, κι αυτό «όπως το θυμόταν», όμως το 1966.

 

Την αλήθεια, λοιπόν, αποκαλύπτει ο παλαίμαχος δημοσιογράφος, εκφωνητής και παραγωγός Γιώργος Κάρτερ στο βιβλίο του Έλληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση, Ιστορία κι ιστορίες’, εκδόσεις Καστανιώτη, 2004. Οταν το 1966 ετοίμαζε το ηχητικό ντοκιμαντέρ ‘Ο Μεγάλος Πόλεμος’, που κυκλοφόρησε σε δίσκο LP, δεν είχε τις ηχογραφήσεις αυτές, αφού πριν τον πόλεμο δεν υπήρχαν φωνογραφικά μηχανήματα, κι έτσι ζήτησε από τον Σταυρόπουλο να ηχογραφήσουν ξανά μαζί τα ανακοινωθέντα εκείνων των ημερών του 1940 και 1941. Ο Σταυρόπουλος έγραψε στο χαρτί ‘ό,τι θυμόταν‘, κι έτσι σήμερα πιστεύουμε όλοι ότι ακούμε τις αυθεντικές ηχογραφήσεις, κάθε 28η Οκτωβρίου και κάθε 27η Απριλίου.

Αφιέρωμα του περιοδικού The Greek Report στην αποφυλάκιση Ρουπακιά – Κι ένα σημείωμα της Μαρία Λούκα για την ‘ιστορική μνήμη της Χρυσής Αυγής’ και το XYZ Contagion (Περιοδικό The Greek Report, 18 Μαρτίου 2016, τεύχος #03)

Ενα μικρό σημείωμα της Μαρίας Λούκα με θέμα την ‘ιστορική μνήμη της Χρυσής Αυγής’, από το περιοδικό The Greek Report, 18 Μαρτίου 2016, τχ #03. Το σημείωμα αποτελεί τμήμα μεγαλύτερου διπλού αφιερώματος στην απελευθέρωση Ρουπακιά, και μπορείτε να διαβάσετε όλα τα ρεπορτάζ παρακάτω -με την σύμφωνη γνώμη του περιοδικού. Το περιοδικό αυτό έχει διαφορετική φιλοσοφία, ‘επιστροφή στο χαρτί’, κι έτσι δεν ανεβάζει την ύλη του στο διαδίκτυο, ακόμα κι όταν το τεύχος έχει μαζευτεί απ’ τα περίπτερα. Προφανώς, οι υπεύθυνοι έχουν το δικό τους σκεπτικό, όμως πραγματικά είναι μεγάλο κρίμα να μην υπάρχουν διαθέσιμες στο ευρύ κοινό, αν όχι όλη η κύρια ύλη, τουλάχιστον κάποιες από τις προηγούμενες αξιόλογες έρευνες του περιοδικού. Οπως και η τωρινή έρευνα του TGR για τα Panama Papers, είναι κι αυτή εξαιρετική και -υποθέτουμε- μοναδική στο είδος της για την Ελλάδα.

Μαρία Λούκα, Η ιστορική μνήμη της Χρυσής Αυγής (Σημείωμα στο περιοδικό The Greek Report, 18 Μαρτίου 2016, τχ #03). Συνοδεύει τα ρεπορτάζ ‘Ο Ρουπακιάς  και το χαμένο στοίχημα της πολιτείας‘ από τη Μίνα Μουστάκα και ‘Released!‘ από τη Μαρία Ψαρά και τον Λευτέρη Μπιντέλα, σελίδες 26-29. Οταν η Μαρία Λούκα μιλάει για το «πιο πρόσφατο εύρημα», εννοεί το κείμενο του XYZ Contagion για τον ταγματασφαλήτη πατέρα του Φίρερ, ‘Η ιστορία του αρχιφύλακα Γεώργιου Μιχαλολιάκου: Πρόδωσε το ΕΑΜ για να πάει στα Τάγματα Ασφαλείας, μένοντας πιστός στον όρκο του προς τον Χίτλερ μέχρι το τέλος’.

Μαρία Λούκα, Η ιστορική μνήμη της Χρυσής Αυγής (Σημείωμα στο περιοδικό The Greek Report, 18 Μαρτίου 2016, τχ #03). Συνοδεύει τα ρεπορτάζ ‘Ο Ρουπακιάς και το χαμένο στοίχημα της πολιτείας’ από τη Μίνα Μουστάκα και ‘Released!’ από τη Μαρία Ψαρά και τον Λευτέρη Μπιντέλα, σελίδες 26-29.

 

Μαρία Λούκα, Η ιστορική μνήμη της Χρυσής Αυγής

Μια ομάδα νέων επιστημόνων που δραστηριοποιείται γύρω από το ιστολόγιο XYZ Contagion έχει ξεκινήσει ενδελεχή έρευνα, μέσα από τη μελέτη ιστορικών αρχείων, βιβλιογραφικών αναφορών και παλιών δημοσιευμάτων, για να βρει τις ρίζες των σημερινών στελεχών της Χρυσής Αυγής, Τις βρήκαν, λοιπόν, στη σκοτεινή πλευρά της ιστορίας, αυτής που εμπεριέχει τον ένοπλο δωσιλογισμό , τα Τάγματα Ασφαλείας και τα πέτρινα χρόνια της δικτατορίας.
Ξεκαθαρίζουν εξαρχής ότι δεν πρόκειται για καμία θεωρία «οικογενειακής ευθύνης», αλλά για την ανάλυση της ιστορικής μνήμης που υπερασπίζεται η ναζιστική οργάνωση. Τα ευρήματα είναι πολλά και αποκαλυπτικά.
Ο πατέρας του ευρωβουλευτή της Χρυσής Αυγής Γιώργου Επιτήδειου, Αθανάσιος Επιτήδειος, είχε μια διαδρομή από τα Τάγματα Ασφαλείας της Κατοχής στην ηγεσία των Ενόπλων Δυνάμεων επί χούντας. Ο πατέρας του Νο 2 της οργάνωσης Χρήστου Παππά, ο στρατιωτικός Ηλίας Παππάς, ήταν μέλος της χουντικής «Επαναστατικής Επιτροπής» και αποτάχθηκε το 1975, λόγω της συμμετοχής του στο «πραξικόπημα της πιτζάμας» (επανήλθε αργότερα, αξιοποιώντας παράθυρα της νομοθεσίας).
Παρόμοια αποτυπώματα βρίσκει κανείς για τους προγόνους κι άλλων στελεχών της οργάνωσης. Το πιο πρόσφατο εύρημα αφορά τον πατέρα του Νίκου Μιχαλολιάκου. Το κουβάρι ξετυλίχτηκε μέσα από τις αναφορές του ίδιου του «φύρερ». Σε μια ομιλία του στη Μάνη, ανέφερε μεταξύ άλλων: «Εδώ από το νησί έφυγε κρατούμενος ο πατέρας μου το 1944 για το Γουδί , για να σώσουν την Ελλάδα από τον κομμουνισμό».
Όπως προκύπτει από τα ιστορικά δημοσιεύματα και τα βιβλία δύο ανθρώπων που έζησαν τα γεγονότα σε διαφορετικές παρατάξεις, ο αρχιφύλακας Γεώργιος Μιχαλολιάκος, παρότι βασιλόφρονας, υπήρξε αρχικά μέλος του ΕΑΜ Γυθείου. Λίγο αργότερα, κάπου στο 1943, αυτομόλησε μαζί άλλους στο Τάγμα Ασφαλείας Γυθείου. Η δράση του συγκεκριμένου τάγματος είναι γνωστή, ιδίως ως προς την κάλυψη που παρείχε στους Γερμανούς κατά την αποχώρησή τους. Το φθινόπωρο του 1944, όταν οι Γερμανοί εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο, το Τάγμα αποκλείστηκε στη νησίδα Κρανάη (Μαραθονήσι). Σταδιακά στους περισσότερους δόθηκε άδεια να επιστρέψουν στα σπίτια τους. Οι πιο φανατικοί αρνήθηκαν και οδηγήθηκαν στο Γουδί, μαζί με τον οπλισμό τους. Ανάμεσα τους και ο Γιώργος Μιχαλολιάκος. Θα ενεργοποιηθούν ξανά στη μάχη των Δεκεμβριανών.

Ακολουθούν τα ρεπορτάζ ‘Ο Ρουπακιάς και το χαμένο στοίχημα της πολιτείας’ από τη Μίνα Μουστάκα και ‘Released!’ από τη Μαρία Ψαρά και τον Λευτέρη Μπιντέλα, σελίδες 26-29:

Το αυθεντικό ‘Χαιδάρι’ του Μάρκου Βαμβακάρη από χαμένη ηχογράφηση του 1966

 

Να δεις του Χάρου το σπαθί
μανούλα πως τα φέρνει
αχ και την ζωή του καθενός
μάνα πώς θα την παίρνει.

 

Το εξώφυλλο της αυτοβιογραφίας του, από την Αγγελική Βέλλου-Κάιλ, εκδόσεις Παπαζήσης, 1978. Oσον αφορά τις πολιτικές πεποιθήσεις του Μάρκου Βαμβακάρη, κατά καιρούς σημειωνόταν μια μετακίνηση: κατά τη διάρκεια Εθνικού Διχασμού σε βασιλικούς και βενιζελικούς (1915-1936), ο συνθέτης ήταν φιλοβασιλικός. Στη διάρκεια της Κατοχής, ενθουσιασμένος από την Εθνική Αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, φαίνεται ότι μετακινήθηκε αριστερότερα. Τότε συνέθεσε, σύμφωνα με προσωπική του μαρτυρία, τα τραγούδια ‘Στην Κοκκινιά την κόκκινη’ (που ακόμα δεν βρέθηκε) και το ‘Χαϊδάρι’. Τα τραγούδια αυτά δεν δισκογραφήθηκαν, αλλά οι στίχοι του δευτέρου τραγουδιού δημοσιεύτηκαν σε περιοδικό το 1947.

 

Επί 35 χρόνια ακούγαμε για την χαμένη μελωδία του Μάρκου Βαμβακάρη στο τραγούδι ‘Χαιδάρι‘. Για τους λάτρεις του ρεμπέτικου και του αντιστασιακού τραγουδιού, το ‘Χαϊδάρι’ μαζί με ορισμένα ακόμα τραγούδια, π.χ. του Μπαγαντέρα, του Τούντα, του Παγιουμτζή, του Μαρινάκη, ήταν κάτι σαν το ‘Αγιο Δισκοπότηρο’, πραγματικός θρύλος. Ευτυχώς, οι στίχοι από όλα αυτά τα τραγούδια έχουν σωθεί από τον Σάκη Πάπιστα στο βιβλίο του (Μια γεύση από την πρώτη μορφή της εργασίας του, με όλα τα αγραμμοφώνητα -και με ορισμένα ίσως και αμελοποίητα τραγούδια-, μπορείτε να πάρετε εδώ).

Το τραγούδι το γνωρίζουμε όπως το είχε δισκογραφήσει ο Γιώργος Νταλάρας το 1980, στον δίσκο με τα ‘Ρεμπέτικα της Κατοχής‘.

Επιτέλους, η ηχογράφηση με τη δική του πρωτότυπη μουσική από την συναυλία του Μάρκου στο ‘Κεντρικόν’ το Δεκέμβριο του 1966 βρέθηκε, χάρη σ’ ένα χρήστη του Youtube. Κι έτσι μπορούμε σήμερα να ακούσουμε την αυθεντική μορφή του τραγουδιού, έτσι όπως το άκουγαν μόνο όσοι είχαν την τύχη να ακούν τον Μάρκο όταν το έπαιζε ζωντανά στην Κοκκινιά.

«Με πιάσανε τα ΕΣ-ΕΣ αλλά εγώ τους γράφω στ’ αρχίδια μου» – Ή μια απάντηση στα ακροδεξιά μυθεύματα πως δήθεν «οι γερμανικές απώλειες από την Εθνική Αντίσταση ήταν μόνο 376 Γερμανοί νεκροί»

[Πρωθυστερόγραφο: Υπενθυμίζουμε την ‘Πολιτική Αναδημοσιεύσεων‘, την οποία, παρακαλούμε διαβάστε την, σε περίπτωση αντιγραφής του άρθρου –ευχαριστούμε. Φυσικά, αναδημοσιεύσεις και reblog, με αναφορά στην πηγή, είναι πάντα ευπρόσδεκτες].

«Με πιάσανε τα ΕΣ-ΕΣ αλλά εγώ τους γράφω στ’ αρχίδια μου» – Ητοι μια απάντηση στα ακροδεξιά μυθεύματα πως δήθεν «οι γερμανικές απώλειες από την Εθνική Αντίσταση ήταν μόνο 376 Γερμανοί νεκροί»

 

[Σ.Σ.: Το σημείωμα αυτό δεν διεκδικεί δάφνες ακρίβειας, επιστημονικής, ιστορικής ή άλλου τύπου. Απλά, επιχειρεί να δώσει μια εικόνα, μια τάξη μεγέθους].

Υπάρχει ένα διαδικτυακό μύθευμα, που συνήθως διακινείται από ακροδεξιούς και χρυσαβγίτες, σύμφωνα με το οποίο, όποτε κάποιος κάνει την ερώτηση ‘Πόσες ήταν οι απώλειες των Γερμανών λόγω της δράσης της Εθνικής Αντίστασης στην Ελλάδα την περίοδο 1941-1944‘, όλο και κάποιος θα βρεθεί να απαντήσει ‘376, το λένε τα γερμανικά αρχεία‘. Κατόπιν, ανά περίπτωση, ίσως να εμφανιστεί και μια γραμμή από ένα έγγραφο, που θα λέει ακριβώς αυτό:

«Σκοτώθηκαν σε μάχες με αντάρτες: 376».

Οταν οι Φούχτελ και οι ‘θεσμοί’ μιας άλλης εποχής χαστούκιζαν υπουργούς και έβαζαν στρατηγούς να τρέχουν δρόμο 100 μέτρων σε δημόσια θέα με τα εσώρουχα -κυριολεκτικά!!! + Είπε ποτέ ο Κανελλόπουλος στον Βαν Φλιτ ‘Στρατηγέ μου! Ιδού ο Στρατός σας!’;;;

Ωρες διαπραγμάτευσης, βλέπετε, κι εμείς αναρωτιόμαστε «μα που να χάθηκε εκείνος ο Φούχτελ;»

Είναι μια επίκαιρη συζήτηση. Οι πολιτικοί μας είναι δουλοπρεπείς; Φέρονται όπως φέρονται οι υποτελείς;
Μερικά παραδείγματα (περισσότερα εδώ), και στο τέλος, μερικά πολύ εντυπωσιακά έγγραφα από την εποχή του Εμφυλίου:

– Λένε ότι ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, σαν υπουργός Αμυνας, παρουσιάζοντας στον Αμερικανό στρατηγό Τζέιμς Βαν Φλιτ τμήματα των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων, όταν ο Βαν Φλιτ πρωτοήλθε στην Ελλάδα στις 24 Φεβρουαρίου 1948, του είπε το περίφημο: «Στρατηγέ μου!!! Ιδού ο Στρατός σας!». Για να λάβει την απάντηση «Εντάξει, εντάξει, να τελειώνουμε γρήγορα με την ανταρσία».
[Σ.Σ.: Βέβαια, έχουμε ισχυρές ενστάσεις για την αυθεντικότητα αυτής της διήγησης. Οι λεπτομέρειες δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα· βλ. σημείωση #1]

– Το 1947 ο αρχηγός της αμερικανικής οικονομικής αποστολής Πολ Πόρτερ έφτασε στο σημείο να χαστουκίσει δημόσια τον υπουργό Συντονισμού Στέφανο Στεφανόπουλο (τον ίδιο που έφτασε αργότερα να γίνει μέχρι και πρωθυπουργός στις κυβερνήσεις των αποστατών, ενώ τον γνωρίζουμε καλά κι από την ‘Εθνική Παράταξη’ του 1977-1980), επειδή διαφωνούσε μαζί του σε κάποιο ζητήματα φορολογίας. Ο υπουργός όχι μόνο δεν έκρινε σκόπιμο να παραιτηθεί από τη θέση του, αλλά μετά λίγες μέρες, για να εξευμενίσει τον Πόρτερ, χάρισε στη σύζυγό του ένα διαμαντένιο περιδέραιο!!!

– Ο Πιουριφόι, Αμερικανός πρεσβευτής στην Ελλάδα από το 1950, έμπαινε σ’ όποιο υπουργείο ήθελε κι έδινε σ’ έντονο ύφος εντολές στους υπουργούς. Εκανε και περιοδείες στην επαρχία κι
επιθεωρούσε τις νομαρχίες και όποια άλλη δημόσια υπηρεσία ήθελε.

– Το πιο ωραίο απ’ όλα, όμως, ήταν ένα άλλο περιστατικό, όχι και τόσο γνωστό -αυτό που αναφέρεται στον τίτλο-, με ολόκληρους στρατηγούς να τρέχουν δρόμο 100 μέτρων σε δημόσια θέα με τα εσώρουχα -κυριολεκτικά!!!

Ανοιξη του 1946, αμέσως μετά τις εκλογές του Μαρτίου. Ο ταγματάρχης Γεώργιος Καραγιάννης ήταν Διευθυντής Γραφείου του υπουργού Εθνικής Αμυνας μαζί με τον επίσης ταγματάρχη Ιωάννη Καραμπότσιο, και οι δυο ηγετικά στελέχη του ΙΔΕΑ. Μόλις είχε αρχίσει ο Εμφύλιος, και ο Καραγιάννης ήταν ο σύνδεσμος μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της αγγλικής αποστολής, της οποίας κύριο έργο ήταν η επανασύσταση (ουσιαστικά) του στρατεύματος και το χτίσιμό του, σχεδόν από μηδενική βάση -κατά τους Αγγλους- ώστε να καταστεί αξιόμαχον διά να αντιμετωπίσει τους σλαβοκομμουνιστοσυμμορίτας. Από την αγγλική αποστολή, υπεύθυνος και γενικός άρχων ήταν ο στρατηγός Στιούαρτ Μπ. Ρόλινγκς.

Ολα τα παρακάτω συμβαίνουν με υπουργούς Στρατιωτικών (και προσωρινώς Αεροπορίας ή/και Ναυτικών) τους Θεόδωρο Μανέτα στην κυβέρνηση Σοφούλη (22/11/1945 – 04/04/1946) και Πέτρο Κ. Μαυρομιχάλη στις κυβερνήσεις Παναγιώτη Πουλίτσα (04/04/1946 – 18/04/1946, προσωρινή, μέχρι να εκλέξει αρχηγό το Λαϊκό Κόμμα που είχε νικήσει στις βουλευτικές εκλογές του 1946) και Κωνσταντίνου Τσαλδάρη (18/04/1946 – 02/10/1946).

Ο στρατηγός Ρόλινγκς πήγε μια μέρα του Απριλίου του 1946 στον υπουργό Μπέη Μαυρομιχάλη και του είπε ότι θα αναλάβει αυτός, όχι μόνο την αναδιάρθρωση του στρατεύματος, αλλά και την αναδιάρθρωση της ηγεσίας αυτού. Θα έφτιαχνε ο ίδιος του ένα  νέο νόμο περί Ιεραρχίας, θα όριζε τα κριτήρια επιλογής και θα επόπτευε όλες τις κρίσεις. Και φυσικά, ο υπουργός … συμφώνησε. Κατόπιν φώναξε τον Καραγιάννη στο γραφείο του, και ο Ρόλινγκς τον διέταξε να συνεργαστεί με τον Αγγλο αντισυνταγματάρχη της Ιντέλιτζενς Σέρβις Μπόουντ, ο οποίος έμενε επί 20 χρόνια στην Ελλάδα και γνώριζε άπταιστα ελληνικά.
Οι δυο τους πήγαν σε ένα γραφείο και να δουν μαζί τις λίστες με τους Ελληνες στρατηγούς και άλλους ανώτατους αξιωματικούς. Ο Καραγιάννης έβγαλε μια χειρόγραφη επετηρίδα με ονόματα Ελλήνων αξιωματικών και κάποιες χρονολογίες και σημειώσεις στο περιθώριο για την καριέρα τους και για τα φρονήματά τους. Ο Μπόουντ, -διηγείται ο Καραγιάννης- έβγαλε ένα ογκώδες βιβλίο από τα βασιλικά τυπογραφεία της Αγγλίας, τυπωμένο σε εκατοντάδες αντίτυπα, με πλήρη στοιχεία για όλους τους Ελληνες αξιωματικούς από το 1914 (!) και μετά, και με πλήρη στοιχεία και βιογραφικά για την επαγγελματική τους αξία, με άπειρες λεπτομέρειες για την εξέλιξή τους και τις θέσεις στις οποίες υπηρέτησαν, για τη δράση τους κατά τους πολιτικούς ανταγωνισμούς των τελευταίων 30 ετών, για την στάση τους την περίοδο της Κατοχής και της Μέσης Ανατολής και για τα πολιτειακά, πολιτικά και κοινωνικά τους φρονήματα!
Ο Καραγιάννης τα είπε όλα αυτά στους ανθρώπους του ΙΔΕΑ και συμφώνησαν να προσπαθήσουν να προωθήσουν ανθρώπους του ΙΔΕΑ, όμως στο τέλος όλες οι αποφάσεις ήταν στα χέρια των Αγγλων, που φρόντιζαν πριν από τους υπουργούς των Ελλήνων για τους Ελληνες. Απλά, δυο μήνες μετά, ο υπουργός και ο Ρόλινγκς φώναξαν τον Καραγιάννη για να του παραδώσουν το πρακτικό μιας ανύπαρκτης συνεδρίασης του Ανωτάτου Συμβουλίου Επιλογής Αξιωματικών και τον διέταξαν μέχρι το μεσημέρι να πάει στα σπίτια όλων των ουδέποτε συμμετεχόντων στην συνεδρίαση για να το υπογράψουν. Ετσι επιλέχθηκαν για τις ανώτατες θέσεις οι στρατηγοί Σπηλιωτόπουλος, Βεντήρης, Γεωργούλης, Γιαντζής και Στεριόπουλος. Μάλιστα, επί τη ανακοινώσει των καθηκόντων τους, ο υπουργός και οι Αγγλοι ανακοίνωσαν στους στρατηγούς πως την επόμενη μέρα θα γινόταν μεγάλη γιορτή στο Παναθηναϊκό Στάδιο προς τιμήν τους. «Ε ρε μεγαλεία», θα σκέφτηκαν οι πέντε ευνοούμενοι στρατηγοί. Μισό λεπτό, δεν τελειώσαμε.

Αξίζει εδώ να σημειώσουμε και τον τρόπο με τον οποίο λύθηκε το ζήτημα των ταγματασφαλητών βαθμοφόρων, ως εξής: Οι αξιωματικοί των Ταγμάτων Ασφαλείας ένιωθαν ριγμένοι σε σχέση με τους υπόλοιπους συναδέλφους τους. Οι περισσότεροι από τους τ/αλήτες ήταν υπόδικοι και εκτός στρατεύματος, ενώ όλοι οι συνάδελφοί τους, ακόμα και οι χαμηλόβαθμοι υπαξιωματικοί είχαν προαχθεί κατά δύο ή τρεις βαθμούς σε σχέση με το 1941. Οι γερμανοντυμένοι μισούσαν τους υπόλοιπους επειδή «παραγόντιζαν» κι έτσι οι δωσίλογοι έκαναν τη μέγιστη δυνατή φασαρία, μεταφέροντας τις υποθέσεις τους και τα παράπονά τους σε πολιτικά γραφεία, στις εφημερίδες, στο πεζοδρόμιο, παντού. Αυτός είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους ο Καραγιάννης σημείωσε στο βιβλίο του πως «το στράτευμα νοσεί και νοσεί επικινδύνως».

Βρέθηκε, όμως, η χρυσή φόρμουλα. Καραγιάννης και Καραμπότσιος συνέταξαν διαταγή υπουργού με την οποία «παύει την λειτουργία της η Επιτροπή Καταρτισμού Δικογραφιών» εναντίον των τ/αλητών αξιωματικών, και οι δικογραφίες για συνεργασία με τον εχθρό μεταφέρονται στο Αρχείο και κλειδώνονται. Αν λέει, υπήρχαν ποινικά αδικήματα, λ.χ. φόνοι ΕΛΑΣιτών στο δρόμο, και μόνον κατόπιν συγκεκριμένης μηνύσεως, τότε οι συγκεκριμένοι τ/αλήτες θα μεταφέρονταν ‘υπόδικοι’ σε … στρατόπεδα στην επαρχία, κυρίως. Και εκεί -συνέχιζε- η διαταγή- θα παρέμειναν μέχρι της τελικής ‘διαλεύκανσης’ των υποθέσεων τους. Με λίγα λόγια, ούτε θα προεφυλακίζοντο, ούτε θα ήσαν υπόδικοι. Απλά, θα μεταφέρονταν σε μονάδες, και θα αναλάμβαναν κανονικά … καθήκοντα!!! Με αυτόν τον τρόπο, ακόμη και οι λιγοστές μηνύσεις για δολοφονίες ΕΑΜιτών ή άλλων πολιτών, ουσιαστικά αχρηστεύονταν. Μεγαλοφυές τέχνασμα, δεν συμφωνείτε;;;

Ας ξαναγυρίσουμε στη γιορτή-στρατιωτική αθλητική τελετή στο στάδιο του Παναθηναϊκού προς τιμήν των πέντε στρατηγών. Ηταν μια μέρα μετά τις κοινοποιήσεις των διαταγμάτων αποστρατείας, και στο πρόγραμμα που θα παρακολουθούσαν οι στρατηγοί και οι άλλοι Ελληνες αξιωματικούς μαζί με ολόκληρη την αγγλική αποστολή συμπεριλαμβάνονταν και αθλητικές επιδείξεις και αθλητικά αγωνίσματα. Σε μια στιγμή, ο Ρόλινγκς σηκώνεται και λέει στους στρατηγούς:

 

– Αγαπητοί συνάδελφοι, πρέπει να δώσουμε το καλό παράδειγμα. Λαός και στράτευμα και στελέχη του στρατεύματος παρακολουθούν. Ολων τα μάτια είναι καρφωμένα επάνω σας, καθώς σε εσάς στηρίζεται το εθνος σας για να καταστείλει την ανταρσία των κομμουνιστοσυμμοριτών. Γι’ αυτό μην κάθεστε στιγμή, βγάλτε τα χιτώνια και τα υποκάμισά σας και κατεβείτς στον στίβο να τρέξετε αγώνας ταχύτητος με τους απλούς στρατιώτας.

 

Είναι γεγονός, και έχει καταγραφεί από εφημερίδες και απο συγγραφείς, ενδεικτικά, Καραγιάννης, Γεώργιος Κατσούλης, από το συλλογικό βιβλίο ‘Ξενοκρατία’ κά. Οι στρατηγοί ξεγυμνώθηκαν, έμειναν με τα εσώρουχα και κατέβηκαν στον στίβο για να τρέξουν στο αγώνισμα των 100 μέτρων (!), δήθεν για να τονισθεί η σημασία του αθλητισμού, στην πραγματικότητα για να τους εξευτελίσει ο Ρόλινγκς μπροστά σε αξιωματικούς, πολιτικούς, δημσοιογράφους, στρατό και λαό, και να επιβάλει την εξουσία του.

Ο Ρόλινγκς είχε πετύχει την απόλυτη ξεφτίλα. Πιο κάτω δεν είχε. Εδειξε σε όλους ποιος είναι το αφεντικό και πως πρέπει να χορεύουν οι αρκούδες.

Για την ιστορία, πρέπει να αναφέρουμε τι συνέβη στη συνέχεια. Ο ΙΔΕΑ πίεζε τον υπουργό να αναλάβει ο στρατός των αγώνα εναντίον των κομμουνιστών που μέχρι εκείνη την στιγμή είχαν επωμιστεί κυρίως η Χωροφυλακή και οι παρακρατικές συμμορίες. Ο Ρόλινγκς επέμενε ότι πρέπει πρώτα να τελειώσει η αναδιάρθρωση του στρατεύματος και η εκπαίδευση των νέων κλάσεων και μετά να αναλάβει ο Στρατός. Σε αντίθετη περίπτωση, όπως απείλησε, η Αγγλία θα σταματούσε τη βοήθεια και θα έφευγε από την Ελλάδα. Τελικά, ο υπουργός για να μην φέρει άλλα εμπόδια, παραιτήθηκε.

Ας δούμε και μερικά ενδιαφέροντα έγγραφα για να εμβαθύνουμε στο κλίμα:

– Πρώτο έγγραφο:
Από την British Military Mission, Επιστολή προς Υπουργό Στρατιωτικών Πέτρο Μαυρομιχάλη σχετικά με τους όρους στη λήψη αποφάσεων, δηλαδή ποιος θα αποφασίζει και πως. Σε ελεύθερη απόδοση:

«Ακου λίγο υπουργέ. Εσείς μας φωνάξατε εδώ. Θέλετε να σας φτιάξουμε στρατό της προκοπής. Αυτό σημαίνει ότι όλα πρέπει να περνάνε απ’ τα χέρια μας. Ολα, όμως. Χωρίς εξαιρέσεις. Ό,τι έχει επίδραση στον στρατό, είναι δική μας δουλειά. Εμείς θα αποφασίζουμε πως θα ρυθμίζονται όλα κι εμείς θα χειριζόμαστε τις υποθέσεις αυτές. Ολες. Αν θέλετε να γίνει η δουλειά σωστά, κι επιτέλους μετά από 6 ολόκληρα χρόνια να έχετε κάτι που να μοιάζει με Ενοπλες Δυνάμεις, θα μας τα λέτε όλα και δεν θα κάνετε του κεφαλιού σας. Αυτό ισχύει για όλους ανεξαιρέτως, και κυρίως για τους υπουργούς της ελληνικής κυβέρνησης, όπως κι εσείς, υπουργέ. Κανένας νόμος ή διάταγμα χωρίς τη δική μας έγκριση. Θα είμαστε παρόντες σε όλες τις συνεδριάσεις. Θα ακούτε τι θα λέμε και τι θα σας ‘συμβουλεύουμε’ και θα το υλοποιείτε. Αν έχετε καμιά μικροένσταση, θα παραπέμπουμε το θέμα στον πρόεδρο του συμβουλίου. Αλλά κι αυτός δεν θα αποφασίζει τίποτα κόντρα στη θέληση του Πρεσβευτή μας εδώ. Εγιαν αντιληπτός, υπουργέ Μαυρομιχάλη; Μην με κάνεις να επανέλθω, έτσι;»

 

British Military Mission, Επιστολή προς υπουργό Στρατιωτικών Πέτρο Μαυρομιχάλη για όρους στη λήψη αποφάσεων, 11/04/1946. In English.

British Military Mission, Επιστολή προς υπουργό Στρατιωτικών Πέτρο Μαυρομιχάλη για όρους στη λήψη αποφάσεων, 11/04/1946. Ελληνική μετάφραση.

 

– Δεύτερο έγγραφο: